Marcel van der Voort

Wageningen University & Research | WUR · Institute for Applied Arable and Vegetable Research

This report is part of the EnAlgae Workpackage 2, Action 7, directed at the economics of algae production. The goal of this report is to highlight potential markets for algae. Per type of algae market the market size, product alternatives, constraints and prices are highlighted. Based on these market characteristics a conclusion is drawn on the mar...

Het telen van algen als voedsel of diervoeder brengt, net als bij andere voedselproducten, eisen voor voedselveiligheid met zich mee.

With the exception of wood, the use of natural (biobased) materials (based on hemp, flax, straw or other natural resources) is still limited. Nevertheless, many benefits are attributed to these materials in terms of a healthier and more comfortable indoor climate. Other potential benefits of natural insulation materials that are often mentioned are...

The paper presents results concerning energy efficiency of wheat production considered in the context of specific energy input variation in different climatic conditions of Europe as well as case studies on implementation of selected energy saving measures in practice. It was shown that the highest wheat yield (6.7-8.7 t·ha-1) at the lowest specifi...

De onderzoeksvraag is hoe bestaande bedrijven het concept ‘verkoop van vlees van eigen dieren’ toepassen, wat de financiële haalbaarheid ervan is, en wat de succes- en faalfactoren en randvoorwaarden zijn. Als afbakening is gekozen voor de verkoop van vlees van eigen runderen. Omdat dit onderzoek gaat over versproducten wordt ingezoomd op de verkoo...

Regionale of lokale producten worden gezien als tegenwicht van ons globaal georganiseerd voedselsysteem. Maar de logistiek van regionale producten is ingewikkeld doordat producten bij een aantal bedrijven moeten worden opgehaald. Eén bedrijf dat veel verschillende producten teelt maakt de logistiek een stuk makkelijker. Maar kan dat uit voor zo’n b...

Regionaal voedsel staat momenteel volop in de belangstelling. De regionale of lokale producten worden gezien als tegenwicht tegenover ons globaal georganiseerd voedselsysteem. Veel gebruikte argumenten voor een meer regionaal georiënteerd voedselsysteem zijn herkenbaarheid (herkenbaar vs. anoniem product) en duurzaamheid (veel vs. weinig voedselkil...

This report illustrates case studies with an in-depth analysis of the interactions of energy efficiency measures with farm economics and the environmental impact (GHG) of the measures across Europe. The analyses followed a common methodology considering the farm gate as the system boundary. Therefore, considerable energy use in the post-processing...

The aim of this report is to present the drivers, stakeholders and barriers of the process of improvement of energy efficiency in Dutch agriculture. Based on the DESTEP-method the most important external factors for energy-efficiency in Dutch agriculture are analysed. The DESTEP method is a useful tool for a systematic analysis of external factors....

Energieboerderij is een project dat de duurzaamheid van in Nederland geproduceerde biomassa wil verbeteren. Het kernpunt van het project is meten, registreren en verbeteren onder praktijkomstandigheden. Het project is op 1 juli 2008 van start gegaan met drie biomassaketens waarbij bio-energie geproduceerd wordt: maïs die vergist wordt in een coverg...

In 2008 is door studenten van de Christelijke Agrarische Hogeschool (CAH) te Dronten een inventarisatie uitgevoerd van biomassa in Flevoland. Dit rapport geeft een goede eerste indruk van de beschikbare stromen. Het probleem is echter dat de stromen, waar we met het project Biomassabank Flevoland oprichten, over het algemeen incidenteel en vaak in...

Het biomassabank project wilde in het kader van dit onderzoek de hoofdlijnen voor het realiseren van benutting van biomassa reststromen in Flevoland verkennen. Op basis van de uitgevoerde inventarisatie zijn hieruit een drietal potentiele biomassastromen geselecteerd. Het niet vastliggen van de biomassa was hierbij een belangrijk uitgangspunt. Dit...

Streekproducten lenen zich uitstekend voor afzet in een korte keten. Maar wat kan een ondernemer nu echt doen om het opzetten en beheren van een korte keten met streekproducten tot een succes te maken?

Dit project is onderdeel van het RINGG Flevoland project wat tot doel heeft de versterking van het agrarische ondernemerschap in biogasproductie in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. De doelstelling van dit deelproject is om specificaties en een plan van aanpak voor de ontwikkeling van een instrument voor monitoring, beheren en ontwikkelen van rests...

Improvements in the energy efficiency of agricultural production have the potential to significantly reduce energy inputs and thereby reducing production costs and greenhouse gas emissions. Energy efficiency analysis depicts the distribution of energy inputs in a given agricultural production system and enables the determination of activities in ar...

Dit rapport gaat in op de resultaten van de keten voor maïs als coproduct voor vergisting. Voor maïs zijn er twee sporen gevolgd. Ten eerste het volgen van een groep ondernemers die gedurende het project maïs hebben geteeld. Ten tweede het doen van rassenonderzoek naar energiemaïs. Beide sporen hebben teeltgegevens opgeleverd die met de meetlat Ene...

Dit rapport gaat in op de resultaten van de keten voor koolzaad voor PPO (pure plantaardige olie). Voor koolzaad zijn er twee sporen gevolgd. Ten eerste het volgen van een groep ondernemers die gedurende het project koolzaad hebben geteeld. Ten tweede het doen van rassenonderzoek naar koolzaad. Beide sporen hebben teeltgegevens opgeleverd die met d...

Om de doelstelling van Energieboerderij te realiseren is een meetlat ontwikkeld. Dit rapport is de onderbouwing van de meetlat. De onderbouwing is bedoeld om helder en duidelijk te communiceren over de meetlat. Deze rapportage is onderdeel van het project Energieboerderij. Het project Energieboerderij heeft als doel om de duurzaamheid van in Nederl...

Energy efficiency is the goal of efforts to reduce the amount of energy required to provide products and services. The general term "energy efficiency", when applied to agriculture, reflects changes in technology, governmental and EC policies – including the Common Agricultural Policy, climate change on a broad scale and local weather patterns, and...

The reduction of energy inputs in agricultural production is a process of practical implementation of a set of energy saving (ES) measures associated with a given type of production, farm infrastructure and managerial or organizational activities. In six national reports from Finland, Germany, Greece, the Netherlands, Poland and Portugal for 13 sub...

De Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland (OMFL) wil het agrarisch ondernemerschap in biogasproductie in Flevoland versterken en heeft daarvoor een project aangevraagd ‘Versterking en stimulering biogasproductie Flevoland’. Een van de onderdelen van dit project was het opzetten van een plan van aanpak voor een biogasproducentenorganisatie. Dit deelpro...

De zoektocht naar nieuwe vormen van duurzame energie heeft geleid tot de vraag hoe duurzaam de energie is die uit biomassa, als hernieuwbare grondstof, geproduceerd wordt. Het project Energieboerderij is gestart om de duurzaamheid van in Nederland geproduceerde biomassa, in het bijzonder energieteelten, inzichtelijk te maken, te bepalen en te verbe...

In project Energieboerderij zijn in 2011 zijn op 3 deelnemende bedrijven en op het proefveld met verschillende bemesting – compost varianten broeikaskasmissies gemeten in een suikerbietenteelt gedurende het hele seizoen. Alle meetlocaties liggen op zandgrond in Noord-Limburg. Daarnaast zijn voor deze locaties ook de directe lachgas emissies bereken...

Dit rapport gaat in op de eerdere rapportage binnen Energieboerderij van HAS KennisTransfer en de belangrijkste openstaande vragen naar aanleiding van die rapportage. De hoofdvragen die nog nadere aandacht vroegen, waren: wat is de energiebalans van benutting korrelmaïsstro als energiebron en is het economische haalbaar? De energiebalans blijkt pos...

Om de doelstelling van Energieboerderij te realiseren is een meetlat ontwikkeld. Dit rapport is een aanvulling op de bestaande onderbouwing van de meetlat (Van der Voort et al., 2012). De aanvullende onderbouwing is bedoeld om helder en duidelijk te communiceren over de meetlat en specifiek die voor groen gas. Deze rapportage is onderdeel van het p...

In 2010 is op PPO locatie Vredepeel een rassenonderzoek uitgevoerd met vier rassen deder (zomer variëteiten). De rassen werden in vier herhalingen uitgezaaid. In het onderzoek zijn de rassen Ligena, Calena, Morgensonne en Blaine Creek onderzocht. In het project Energieboerderij wordt naast aandacht aan bestaande energiegewassen ook aandacht besteed...

De zoektocht naar nieuwe vormen van duurzame energie heeft geleid tot de vraag hoe duurzaam de energie is die uit biomassa (als hernieuwbare grondstof) geproduceerd wordt. Het project Energieboerderij is gestart om de duurzaamheid van in Nederland geproduceerde biomassa (in het bijzonder energieteelten) inzichtelijk te maken en te verbeteren. Er is...

In het kader van het project Energieboerderij is de mogelijkheid onderzocht om voor vergisting suikerbieten te telen na een vroegruimend gewas, waarbij de oogst na de winter plaatsvindt (tussenteelt). Alleen bij vroege uitzaai voor begin augustus werden voldoende hoge opbrengsten verkregen met een hoog energierendement en een broeikasgasemissieredu...

Consumententrends als ‘versheid,’ ‘ambachtelijkheid’ en ‘genieten’ bieden kansen voor streekproducten. Bovendien versterken streekproducten de relatie tussen stad en platteland en stimuleren ze bewustwording van gezond en lekker eten bij burgers. Diverse onderzoeken naar streekproducten in Nederland laten zowel kansen als belemmeringen zien voor he...

In de beleidsnota Biologische landbouwketen 2008-2011 wordt (regionale) clustering van bedrijven benoemd als kans om de nadelen van versnippering te doorbreken. Clustering bevordert de samenwerking tussen bedrijven, zowel tussen primaire bedrijven als tussen de verwerkende bedrijven. De centrale vraag die in dit project beantwoord moet worden: Kan...

TenneT wil een hoogspanningslijn realiseren van Wateringen naar Beverwijk (TenneT, 2007). In 2011 start de inspraakprocedure. Het voorkeurstracé doorkruist een aantal landbouwgebieden. De Stichting van Bemmelenhoeve heeft Praktijkonderzoek Plant & Omgeving opdracht gegeven om de gevolgen in kaart te brengen voor akkerbouwbedrijven in de buurt van H...

In groeiseizoen 2009-2010 en 2010-2011 is op PPO locatie Vredepeel een veldonderzoek uitgevoerd, waarbij winterkoolzaad werd uitgezaaid met een zaaidichtheid van 20, 40 en 60 zaden per m². Gezaaid werd met een pneumatische zaaimachine op een rijafstand van 15 cm. De resultaten in beide jaren lieten geen significant verschil in zaad- en olieopbrengs...

De vraag is ontstaan of het noodzakelijk is om bij de teelt van koolzaad een bemesting met een zwavelhoudende meststof uit te voeren. Door de afname aan depositie geeft een bemesting met zwavel bij zwavelbehoeftige gewassen mogelijk een verhoging van opbrengst en kwaliteit. In 2010 en 2011 is op PPO onderzoekslocatie Vredepeel een onderzoek uitgevo...

De ambitie van het project Energiekomepas is om teeltsystemen te ontwikkelen die economisch, ecologisch, energetisch en sociaal duurzaam zijn voor de veenkoloniale zand- en dalgronden: maximale biomassa- en energie-efficiëntie wordt gekoppeld aan minimale emissie en maximaal economisch rendement binnen de sociale kaders. Het project “Energiekompas...

Deder is een ‘nieuw’ gewas voor de Nederlandse landbouw. Deder (Camelina Sativa (L.)) is een gewas dat vroeger al in Europa werd gebruikt. Momenteel wordt deder niet meer verbouwd. De hernieuwde interesse komt vooral voort uit de zoektocht naar perspectiefvolle oliehoudende energiegewassen. In verband met de sterke interesse als energiegewas is de...

Het natuurvoedingskanaal heeft de ambitie om de meest integrale duurzaamheidsprestatie te leveren in de retail. De Natuurwinkels hebben een duurzaamheidsbeleid geformuleerd. In dit duurzaamheidsbeleid worden de belangrijkste aspecten in energiebesparing benoemd, zoals verlichting en koeling. Deze studie is er vooral op gericht aanvullende mogelijkh...

In 2009 the province Flevoland had the idea to start a study to make the horticultural sector in the province more sustainable. The province started the project Agropark Flevoland. One of the issues is to look for the input of organic materials. Will it be possible to use this material as food for a fermentation plant to produce biogas, before it w...

De agrarische sector speelt een belangrijke rol bij het realiseren van duurzame energie in Nederland. De overheid kan dit verder ondersteunen door opwekking en gebruik van duurzame energie binnen landbouw-bedrijven te stimuleren, gebruikmaking van eigen grondstoffen mogelijk te maken en ruimte te bieden aan innovaties. Duurzame energie op basis van...

Multifunctionele landbouwondernemers die hun bedrijf willen ontwikkelen kunnen dit doen door binnen hun bedrijf samen te werken met andere ondernemers. Dit vraagt echter wel om een zorgvuldige afweging van de ondernemer. De stappen die genomen moeten worden in een samenwerking zijn in deze rapportage weergegeven. Daarnaast is het proces en de refle...

Het ontwikkelen van een objectieve waarderingsmethode voor de agrarische waarde van grond stond centraal in een project voor het Flevolandse grootlandbouwbedrijf De Sjalon. Conclusie: dat lukt niet.

De Nederlandse overheid streeft naar een windenergievermogen op land van 4.000 MW in 2011, een verdubbeling van het huidige vermogen. Kan de agrarische sector een bijdrage leveren aan deze ambitieuze doelstelling? Om hier enig inzicht in te krijgen is in dit onderzoek gekeken naar de huidige situatie in de agrarische windenergiesector. Aan de orde...

De primaire agrarische sector wordt nog steeds gedomineerd door zelfstandige familiebedrijven. Hoewel deze bedrijven - net als hun toeleveranciers en afnemers - volop bezig zijn met efficiëntieverbetering en schaalvergroting wordt relatief weinig gebruik gemaakt van fusies of vergaande samenwerkingsvormen om dit te realiseren. Vergaande samenwerkin...

Om de doelstelling van Energieboerderij te realiseren is een meetlat ontwikkeld. Dit rapport is de onderbouwing van de meetlat. De onderbouwing is bedoeld om helder en duidelijk te communiceren over de meetlat. Dit moet bijdragen aan transparantie van het meetsysteem. De claims die worden gemaakt op basis van berekeningen met de meetlat van Energie...

Doel van de quick scan is een beeld schetsen van het energieverbruik en de broeikasgasemissie van een groep biologische producten op de Nederlandse markt. Het beeld van het energieverbruik en de broeikasgasemissies geeft het aandeel van de verschillende ketenschakels. Ketenpartijen kunnen hiermee inzichtelijk krijgen hoe groot hun deel is in het en...

Dit rapport is het resultaat van een verkenning naar de problematiek die agrarische ondernemers met een multifunctionele tak ondervinden met het verkrijgen van financiering in vergelijking met agrarisch ondernemers met alleen (een) agrarische tak(ken) op het landbouwbedrijf. De bevindingen zijn gebaseerd op een enquête onder multifunctionele ondern...

Bio-energie staat sterk in de belangstelling. De wens naar een meer duurzame energievoorziening is hierbij een belangrijke drijfveer. Ook vanuit de akkerbouw is er interesse in het telen van gewassen voor de productie van energie. Belangrijke vraag bij de afweging om energiegewassen te gaan telen, is het economisch perspectief. In dit onderzoek zij...

Uit de onderliggende literatuurstudie naar energiegebruik en broeikasgasemissies in de landbouw is gebleken dat het niet eenduidig te stellen is of de biologische keten beter scoort dan de gangbare keten. De literatuurbronnen zijn niet altijd met elkaar te vergelijken door de verschillende methodes voor de bepaling of indicatoren voor de duurzaamhe...

Dit artikel bespreekt mogelijke alternatieven voor de sojabonenteelt voor veevoer. Dit vanwege hudige negatieve effecten van sojabonenteelt, zoals kaalkap. Ten eeste zijn de reststromen van de biobrandstofproductie zijn zeer geschikt om een belangrijk deel van de soja te vervangen. Het tweede alternatief , de stroom sojavervangers in de vorm van er...

Bio-energie staat sterk in de belangstelling. De wens naar een meer duurzame energievoorziening is hierbij een belangrijke drijfveer. Ook vanuit de akkerbouw is er interesse in het telen van gewassen voor de productie van energie. Belangrijke vraag bij de afweging om energiegewassen te gaan telen, is het economisch perspectief. In dit onderzoek zij...

Turkse handelspartijen ondervinden weinig problemen met de export van biologische producten naar Nederland, blijkt uit het project Turkey Organic Farming. Omgekeerd ervaren de Nederlandse importeurs de samenwerking met Turkse handelspartijen vaak wél als lastig. Nederlandse importpartijen noemen vooral de douane en de betrouwbaarheid van de certifi...

In het voorliggende rapport worden de resultaten weergegeven van de proeven die in 2007 in het kader van het project “Energiekompas voor de veenkoloniën” zijn uitgevoerd. Het betrof proeven met maïs, soedangras en sorghum waarbij de effecten zijn onderzocht van: rassen, zaaidichtheid, zaaitijdstip, oogsttijdstip, bemesting, beregening en groenbemes...

Onderzoek naar de mogelijkheden voor handel in biologische groente en fruit tussen Turkije en Nederland.

Een kosten-batenanalyse van de productie van energiegewassen

Het rapport geeft een overzicht van de mogelijkheden en knelpunten van duurzame energieproductie in de biologische landbouw. Aan bod komen anaerobe vergisting, productie van biobrandstoffen uit agrarische gewassen (biodiesel en bio-ethanol) en de productie van warmte door de verbranding van hout.

In dit rapport wordt getracht de beschikbare kennis over maatregelen in de biologische melkveehouderij, akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt op een rij te zetten. Aspecten uit de keten zijn buiten beschouwing gelaten. Er is voor gekozen om de ca 20 meest effectieve maatregelen te beschrijven die bijdragen aan besparing van fossiel energieverbruik,...

In deze rapportage wordt verslag gedaan van de duurzaamheid van de biosap keten. Het onderzoek naar de duurzaamheid van biologische reststromen voor biosap is één van de vijf deelonderzoeken van het project "Groentereststromen naar biosap", dat in 2006 werd uitgevoerd door Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. (PPO), onderdeel van Wageningen UR,...

In deze rapportage wordt verslag gedaan van het onderzoek naar product-, proces- en ketenspecificaties van biologisch groentesap. Dit onderzoek is één van de vijf deelonderzoeken van het project "Groentereststromen naar biosap". Het introduceren van een product op de markt voor biologische voedingsmiddelen, vereist kennis van de eisen die aan het p...

This project is financed by the Dutch Ministry of Agriculture, nature and Food Quality and is part of the research programme 'Sustainable and competetive agriculture supply chains in pre- and post-European Union accession countries (EU access)'

This training manual is part of the pilot on agricultural quality standards. The objective of this pilot is the development and testing of a training course on quality requirements. The training manual informs growers and trainers on the basic quality requirements and the relationship of these requirements with international standards and EU Market...

In preceding perspectives studies the possibilities of removing plant remains have been researched. Plant remains form an important source of nitrogen mineralization. The nitrogen minerals are absorbed by plants. Unfortunately a part of the plant remains mineralizes in the period (autumn and winter) when there are no plants on the field. Then the m...

In the Hortin-Quality project a Good Agricultural Practice (Hortin-GAP) is developed in close cooperation with Indonesian farmers, trade companies and the indonesian government. This Hortin-GAP has a close relation to the international standards like HACCP and Eurep-GAP.

Er bestaat belangstelling in de praktijk om oliemolens die zijn/worden gebouwd voor het persen voor koolzaad meer rendabel te maken door het persen van ook andere oliehoudende zaden zoals olievlas. Mede op basis van in Nederland uitgevoerd teelt onderzoek rond 1990 werd het perspectief van olievlas in de huidige situatie verkend. Het gewas olievlas...

In 2004 werd als deelstudie van het programma “Intersectorale samenwerking in de biologische landbouw” het perspectief van koolzaad verkend (Borm et al.; 2005). In 2005 werd hierbij nader ingezoomd op de provincie Overijssel omdat in het kader van een project van Stimuland er daadwerkelijk een biologische teelt plaats vond met zomerkoolzaad. De koo...

Binnen dit onderzoek is een concurrentieanalyse van de biologische sector uitgevoerd. Dit is specifiek gericht op het in kaart brengen van de invloed die het verplicht stellen van biologisch uitgangsmateriaal heeft op de concurrentiepositie van Nederlandse biologische sector. Dit is gedaan aan de hand van vier gewassen, te weten consumptieaardappel...