Katerina Trantalidou

Greek Ministry of Culture · Ephorate for Palaeoanthropology- Speleology

The faunal remains collected from those levels spanned some 400 years and consisted of debris from diversified contexts (wells and graves) totalizing some 300 fragments.47 On the grounds of the total sample size, the picture obtained from the Academy building and the Athenian Agora can hardly be considered as clear and comprehensive. In spite of th...

Caves on Chalki, Karpathos and Rhodes (Dodecanese islands) Παρουσιάζονται οι κάτωθι ενότητες σπηλαίων 1. Σπήλαια Νήσου Χάλκης και χρήσεις τους 2. Επιτόπια έρευνα στη δυτική ακτή Καρπάθου. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται σε σπήλαια που χρησίμευσαν ως κατοικίες-ποιμνιοστάσια. 3. Σπήλαιο της Αρτέμιδος στη Λάρδο Ρόδου

In this article, the authors present an analysis of radiocarbon dates from a stratified deposit at the Greek Geometric period settlement of Zagora on the island of Andros, which are among the few absolute dates measured from the period in Greece. The dates assigned to Greek Geometric ceramics are based on historical and literary evidence and are fo...

Over the last 10,000 y, humans have manipulated fallow deer populations with varying outcomes. Persian fallow deer ( Dama mesopotamica ) are now endangered. European fallow deer ( Dama dama ) are globally widespread and are simultaneously considered wild, domestic, endangered, invasive and are even the national animal of Barbuda and Antigua. Despit...

Anthropogenic factors have impacted the diversity and evolutionary trajectory of various species. This can be through factors such as pressure on population size or range, habitat fragmentation, or extensive manipulation and translocation. Here we use time-calibrated data to better understand the pattern and processes of evolution in the heavily ma...

Isotopic studies have been conducted on skeletal remains of ancient populations from Kythnos, an island of the Cyclades in Greece, for the purpose of dietary reconstruction; mostly through carbon and nitrogen isotopic signals of bone collagen, and apatite signatures (oxygen and carbon) as dietary and palaeoenvironmental tools. The basic aims of the...

Research at the anonymous Cave of Schisto in Keratsini, Attica begun in 2006 and continues in the form of a rescue excavation of the Ephorate of Palaeoanthropology – Speleology of the Greek Ministry of Culture. The cave served as a Sanctuary during Historical times, while its utilization extends up to Byzantine and even more recent years. In Prehis...

In the following pages, an attempt is made to present some features of the Early to Middle Holocene Kopais lacustrine environment based on the detailed faunal records and the archaeological datasets produced during the 1994-2013 excavation seasons at the Sarakenos Cave. The Sarakenos Cave is located in the eastern part of the basin, at an altitude...

This paper presents the first known and systematically excavated Middle Neolithic pottery workshop in southwestern Thessaly at Imvrou Pigadi. The excavations and in situ finds, along with the pronounced kiln structures, their typological classification and pyrotechnological operation, suggests considerable expertise in pottery manufacture. The pott...

Osteological analysis of burnt animal and human bones, is a challenging task due to the severe modification of the skeletal elements after cremation. At high temperatures (>300ο C), bones are severely damaged, and standard methods (i.e. age and sex estimation) do not perform efficiently. However, analysis of cremated skeletal remains is essential f...

This paper presents the results of the study of the Late Bronze Age phase of the habitation site of Kastro-Palaia conducted between 2015 and 2017. A most important outcome has been the retrieval of two fragmentary sheets of gold in a habitation layer of the LH I period in 2014. The study of the finds dating to that period reveals the importance and...

ELEMENTS FOR THE ANIMAL PRODUCTION SECTOR ON SKIATHOS DURING THE (EARLY) IRON AGE The research excavation conducted at Cape Kephala verified that the earlier of the two coastal cities of the island was founded in the 10th c. BC on the northeastern coast of Skiathos. At Kephala, the fragments of animal bones originate from all three excavated areas...

ésumé L’interprétation des restes fauniques de sanctuaires se heurte, en premier lieu, aux nombreux problèmes concernant l’aménagement des espaces du temenos. Parmi ceux-ci, citons par exemple, les fréquents remaniement des couches archéologiques, la distinction des dépôts n’est pas toujours établie (e.g., offrandes, dépôts sacrificiels, restes des...

The present phylogeographic pattern of red deer in Eurasia is not only a result of the contraction of their distribution range into glacial refugia and postglacial expansion, but probably also an effect of replacement of some red deer s.l. mtDNA lineages by others during the last 50 000 years. To better recognize this process, we analysed 501 seque...

Presented here are the data that have emerged from examination of the deposit of horns, which was excavated south of Xeste 3. In order to understand the biological provenance of the material and the cultural choices of the people, scientific data from the deposit, such as the species of animals, the percentage ratios of animal species, the Minimum...

A NEW EARLY HOLOCENE/MESOLITHIC SITE IN GREECE

The article presents the results of the initial analyzes of archaeological material coming from the excavations at the cave of Kouvaras, Attica concerning (probably) the 10-9th millennium BC.

Aim: The Expansion-Contraction model has been used to explain the responses of species to climatic changes. During periods of unfavourable climatic conditions, species retreat to refugia from where they may later expand. This paper focuses on the palaeoecology of red deer over the past 54 ka across Europe and the Urals, to reveal patterns of change...

The Early Iron Age was an important period of Greek history during which the Greek city states emerged and the two earliest works of western literature, Homer’s Iliad and Odyssey, were likely composed. This paper introduces the results of faunal isotope analyses (carbon and nitrogen) from the settlement of Zagora on Andros (900–700 BC), the first s...

Dogs were the first domestic animal, but little is known about their population history and to what extent it was linked to humans. We sequenced 27 ancient dog genomes and found that all dogs share a common ancestry distinct from present-day wolves, with limited gene flow from wolves since domestication but substantial dog-to-wolf gene flow. By 11,...

An excavation conducted by the Ephorate for Palaeoanthropology and Speleology in 2011 at the Kataphygadi Cave on the Myrminkaris ridge in western Kythera has identifi ed evidence of human activity in two separate periods – Late Minoan IB/Late Helladic IIA and Late Helladic IIIB – early Late Helladic IIIC – and documented the stratigraphy, and assoc...

Archaeological evidence indicates that pig domestication had begun by ∼10,500 y before the present (BP) in the Near East, and mitochondrial DNA (mtDNA) suggests that pigs arrived in Europe alongside farmers ∼8,500 y BP. A few thousand years after the introduction of Near Eastern pigs into Europe, however, their characteristic mtDNA signature disapp...

Archaeological evidence indicates that pig domestication had begun by ∼10,500 y before the present (BP) in the Near East, and mitochondrial DNA (mtDNA) suggests that pigs arrived in Europe alongside farmers ∼8,500 y BP. A few thousand years after the introduction of Near Eastern pigs into Europe, however, their characteristic mtDNA signature disapp...

Archaeological evidence indicates that pig domestication had begun by ∼10,500 y before the present (BP) in the Near East, and mitochondrial DNA (mtDNA) suggests that pigs arrived in Europe alongside farmers ∼8,500 y BP. A few thousand years after the introduction of Near Eastern pigs into Europe, however, their characteristic mtDNA signature disapp...

An excavation conducted by the Ephorate for Palaeoanthropology and Speleology in 2011 at the Kataphygadi Cave on the Myrminkaris ridge in western Kythera has identified evidence of human activity in two separate periods – Late Minoan IB/Late Helladic IIA and Late Helladic IIIB–early Late Helladic IIIC – and documented the stratigraphy, and associat...

Supplementary Information for Ancient pig genomes reveal a near complete turnover following their introduction to Europe

Les auteurs proposent d'examiner le materiel archeozoologique issu des fouilles menees sur le plateau median de la cite antique de Kythnos.

The biological, ecological and anthropological aspects of the bone deposits The bones, the rigid elements constituting the inner framework of the vertebrates, do not only represent food remains and traces of the material culture found in the archaeological sites. Through the living animal, those parts of the endoskeleton are involved in economic, t...

Η Κάρπαθος διαθέτει περισσότερα από 30 σημεία σπηλαιολογικού ενδιαφέροντος. Στη χερσόνησο του Λευκού σε τρεις τοποθεσίες διανοίγονται βραχοσκεπές, οι οποίες στο πρόσφατο παρελθόν χρησιμοποιήθηκαν ως εποχικά καταλύματα γεωργών.

In order to understand the fluctuation of the animal production and the standard of the inhabitants living during the 400 years life span of that town (comprising the lM Ia to the lH IIIa cultural phases), 9,076 skeletal and 82 shell remains were examined. they were issued from two rescue excavations on the right and left bank of the biggest torren...

Τhe archaeological survey of one of the two main branches of the Haliakmon river, the Livadopotamos gorge (the transport geography and the settlements network have been pointed out), the trial excavations at the Piges Koromilias' Cave and at the smaller cavity IV, situated both at the right bank of the pass, give evidence of the human use of the ca...

1. η βιοποικιλότητα, η κτηνοτροφία και τα οικονομικά αγαθά στο Παλαμάρι. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι η επιλογή της θέσης του οικισµού εναρµονίζεται πλήρως µε την εγγύτητα στις διατροφικές πηγές, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι η χωροθέτηση ανταποκρίνεται περισσότερο στην οργάνωση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Στο Παλαµάρι, η χαρτογράφηση της ακτογραµµής...

Th is article addresses several social and economic-orientated problems arising from the excavations at the Piges Koromilias Cave in North Greece. A brief report on selected fi nds, including lithic tools, bone and shell artefacts and spindle whorls, and their comparative analysis with objects from another cave site, Piges Anghitis, supports a prel...

We examine the evidence for the presence of red deer from the Haemus peninsula and the Aegean

Bone and mollusc records stemming from the settlements of Maroulas on Kythnos in the Cyclades (8930-8410 cal. BC), the Cyclops Cave on Youra, in the Northern Sporades (8626-8290 cal. BC) and the Franchthi cave in the Eastern Peloponnese (8400-7650 cal. BC) reveal that the small pre-agricultural communities of the 9th millennium based their meat con...

Η παλαιολιθική θέση στη δυτική όχθη του Αγγίτη είναι ορατή ανατολικά της τεχνητής εισόδου του σπηλαίου, από το οποίο εκρέει ο ποταμός. Οστά και μερικές δεκάδες λίθινα εργαλεία της μουστέριας πολιτισμικής φάσης αποκαλύφθηκαν σε αργιλικά ερυθρά εδάφη 9.50-10μ. κάτω από τη σημερινή καλλιεργήσιμη γη. Αν και στο συγκεκριμένο σημείο το πάχος της ερυθράς...

Αντικείμενο του άρθρου αποτελούν τα, καταγραφέντα τη τελευταία δεκαετία, οστεολογικά σύνολα της 3ης χιλιετίας από το Δασκαλιό, τη Μαρκιανή Αμοργού, το Ακρωτήρι Θήρας, τη Θερμή Λέσβου και το Παλαμάρι Σκύρου, η συσχέτιση με το εσωτερικό των κτηρίων (χωρική κατανομή) αλλά ο συσχετισμός του αριθμού των καταλοίπων με τα δημογραφικά μεγέθη των προαναφερθ...

Τα στρώματα έδωσαν ένα υλικό που με βάση τη συμβατική χρονολόγηση προέρχεται κατά κύριο λόγο από τις Προανακτορικές − Παλαιοανακτορικές και Νεοανακτορικές περιόδους (ΜΜ ΙΑ − ΥΜ ΙΒ), ιδιαίτερα από τη Νεοανακτορική περίοδο (ΜΜ ΙΙΙ − ΥΜ Ι), δηλαδή καλύπτουν το χρονικό διάστημα έξι περίπου αιώνων, εστιάζουν όμως σε σχεδόν 150 χρόνια εντατικότερης παρου...

The prehistoric site of Palamari – located on the northeastern coast of Skyros (38˚ 57΄ 52΄΄ N Lat., 24˚ 30΄ 35΄΄ E. Long) – is a fortified settlement of the Early and Middle Bronze Age (3rd and 2ndmillenniumBC) that has been excavated since 1981 (Parlama 2007, 2009; Parlama et al. 2010; in press). During the excavation, pieces of marine and terres...

Τη δεκαετία του 1990, ένα από τα κρίσιμα ερωτήματα της προϊστορικής επιστήμης στον Ελλαδικό χώρο επικεντρωνόταν στην ύπαρξη ή μη (αυτοχθόνων) πληθυσμών στην αρχή της Ολοκαίνου και, στη συνέχεια, όταν αυτή η πιθανότητα άρχιζε να αντιμετωπίζεται ως πραγματικότητα, τα ερωτήματα στράφηκαν στους νησιωτικούς πληθυσμούς στο πού (ποιές περιοχές επέλεξαν),...

The way of life, the production, the exchanges, and the social organization of the Mesolithic and the Neolithic island communities comprise some of the most interesting research problems in Greek prehistory.The bioarchaeological data found on the island of Youra in the Cave of the Cyclops provides an important amount of information. The subsistence...

The article provides data from 22 well documented limestone, usually horizontal, cavities located in the southern part of the Haimos Peninsula which present a “less disturbed” stratigraphy and a diachronic occupation during the current warm period, the Holocene. The aim of this contribution is to illustrate the cave pattern variability in a plurali...

The site location, the environmental dynamics, the surface of the excavated area, the dimensions of the constructions, the spatial distribution of the artifacts and the organic materials as well as the chronological framework - the radiocarbon dates obtained are: 9346±67BP; 9571 ±65BPI approximately 8.930 to 8.410 BC are substantial to understand t...

Στο κείμενο δίνεται η συνοπτική περιγραφή των έμβιων κτερισμάτων του ταφικού τύμβου. Από αυτά, τα 15 άλογα ενταφιάστηκαν σε 7 ομάδες των δύο ή τριών ζώων, νοτίως του χώρου καύσης και απόθεσης αγγείων που υποδέχτηκαν τις στάχτες ανθρώπινων κορμών. Δέκα από αυτά είχαν σύρει τις άμαξες με τη σορό και τα κτερίσματα ενώ τα υπόλοιπα συνόδευαν τη νεκρώσιμ...

Η Μεσολιθική θέση, στη ΒΑ ακτή της Κύθνου, εν μέρει διαβρωμένη από τη θάλασσα και τα κύματα, απέδωσε μία λεπτή (0.50-1μ) μεσολιθική επίχωση με κυκλικές/ ελλειψοειδείς κατασκευές και δάπεδο επιστρωμένο με σχιστολιθικές πλάκες και ενταφιασμούς σε ορύγματα στο βράχο ή σε λάκκους προστατευμένους με πλάκες από το γεωλογικό υπόστρωμα της περιοχής. Τα ευ...

In all ancient civilisations, as well as in numerous contemporary societies, animals were implicated in many aspects of religion. Sacrifice and alimentary rituals regulated social life and animals underwent diverse treatments in accordance with particular cults. Zooarchaeological material constitutes direct evidence for animals that were slaughtere...

Η μελέτη βασίστηκε σε υλικό που προέκυψε από τις ανασκαφές στη ΒΔ συνοικία των Μυκηνών με χρονολογική προέλευση την δεκαετία 1230-1220 π.Χ. και τον 12◦-11◦ αιώνα. Παρουσιάζονται η διατήρηση του υλικού, τα υπολείμματα φαγητού και τα λείψανα των ζώων που δεν καταναλώθηκαν (ίππος, σκύλος), η κατανομή οστών και κελυφών στο χώρο και το χρόνο, η ποσοστια...

Άνθρωπος και ζώα βρίσκονται σε μια συνεχή αλληλεπίδραση και πολυεπίπεδη σχέση, όχι μόνο λόγω των βιολογικών δεσμών ή της εξάρτησης του ανθρώπου από τη φύση, αλλά και εξαιτίας της θέσης που, από ανάγκη, παραχωρήσαμε στα ζώα, ως διαμεσολαβητών μεταξύ θεού και ανθρώπων ή φορέων ανθρωπίνων ιδιοτήτων (διδακτικοί μύθοι του Αισώπου, σύγχρονα παραμύθια και...

The paper examines the butchering of mammals in the urban settlement at Akrotiri, on the basis of the data available. For better understanding the process of cutting up the slaughtered animal, reference is made to comparative material from other excavation contexts, iconographic testimonies from different cultural periods and literary testimonies m...

1143 bone fragments have been collected from an area of 1.82 m2, which is the area of the floor space in Pillar Shaft 65N free of structures. The picture presented here, with a plethora of grinding tools as well as the bone evidence, leads us to believe that complex culinary techniques were carried out. Τα 1143 οστά, που περισυλλέγησαν από μία έκτα...

Η μελέτη των οστών από τη Μαρκιανή προσέφερε τη δυνατότητα ανάλυσης ενός συνόλου της πρώιμης εποχής του Χαλκού από τις Κυκλάδες. Οστά και εργαλεία συνέβαλαν στην ερμηνεία της χρήσης των αρχιτεκτονικών χώρων και στον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας του οικισμού. Γίνονται αναφορές στην άγρια ζωή (μουστελίδες, πτηνά, ιχθύες), στην οικονομία της νήσου τ...

At a LN settlement 17 modified cattle skulls have been identified in a special function semi-subterranean structure. Πενήντα επτά κέρατα (μεμονωμένα ή διπλά, με ή χωρίς το μετωπιαίο οστούν) μαζί με αγγεία, ειδώλια, μυλόπετρες και οστά ανακαλύφθηκαν στον υπόσκαφο χώρο του νεολιθικού οικισμού, που χρονολογήθηκε από το τέλος της 6ης χιλιετίας έως τις...

Aux abords des tombes dans lesquelles les cendres des notables de Thrace et leurs offrandes ont été déposées cinq fosses rectangulaires de grande taille, toutes différentes, contiennent, individuellement, un véhicule attelé à une paire de chevaux et d;un chien (déposé près du chariot A).

In Classical and Hellenistic Greece there are many representations of dogs in sculpture and iconography (Beazley’s archives along record 237), showing literally and metaphorically the relationship between humans and the “most vigorous of domestic animals” as Pausanias tells us. Among those representations, one of the most tender is a Hellenistic sc...

The archaeology of classical Greece has been the main field of concentration for research programmes and excavations during the last two centuries. The abundance of literary sources and impressive archaeological discoveries from this period, all over the Aegean, provide the reason for this orientation. Scientific investigation of civilizations with...

Ο άνθρωπος σε όλους τους πολιτισμούς αξιοποίησε τα ζωικά προϊόντα και υποπροϊόντα ανακυκλώνοντας πλήρως το σώμα του ζώου. Ενδεικτικά: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το σημαντικότερο φαίνεται ότι ήταν το τυρί, ίσως επειδή μπορούσε να συντηρηθεί και να αποθηκευτεί (πρβ. Πινακίδες Γραμμικής Β PY Un 718). Τα αυγά...

Στο άρθρο συζητούνται τα κατάλοιπα των σπονδυλωτών (στο σύνολό τους) που αποκαλύφθηκαν κατά την ανασκαφή των δωματίων της Δυτικής Οικίας και του ανοικτού χώρου που περιβάλλει το κτήριο. Προέρχονται από δύο στρώσεις: εκείνα μιας προγενέστερης μεγάλης σεισμικής δόνησης (στρώμα των μπάζων) και αυτό της ηφαιστειακής έκρηξης (στρώμα καταστροφής).

Το παράκτιο σπήλαιο στα Καλαμάκια (Αρεόπολη, δυτική ακτή της Μάνης) βρίσκεται σήμερα περί τα 2,30μ πάνω από το σημερινό επίπεδο της θάλασσας. Οι επιχώσεις που μελετήθηκαν από τις Gardesein-Τρανταλίδου σχετίζονταν με τη μουστέρια τεχνολογία , την ενότητα IV, η οποία παρουσίασε 5 επιφάνειες χρήσης και έδωσε τη χρονολόγηση 36.000±1000 έτη. Από τα 2666...

DIE GESCHICHTE EINER HOHLE BEI DEN ANGITIS-QUELLEN

Τόσο το οστεολογικό υλικό όσο και οι αναπαραστάσεις ζώων σε αγγεία και τοιχογραφίες (βουκολικές σκηνές, υδρόβια πτηνά, αιλουροειδή, θαλάσσιος κόσμος κτλ) αναδεικνύουν τη σημασία της άγριας (όχι αναγκαστικά παρούσας στις Κυκλάδες) και οικόσιτης πανίδας στη ζωή και την οικονομία των κατοίκων της Θήρας. Τα τεκμήρια συμπληρώνονται με τα στοιχεία από αρ...

Το κείμενο συζητά τα ζωοαρχαιολογικά κατάλοιπα (οστά και κελύφη μαλακίων) που προήλθαν από την επίχωση των ΒΔ και ΝΔ "μεγάρων", οικοδομημάτων που αποκαλύφθηκαν μερικώς (και σε έκταση 150μ), στη θέση Ασώματος Ρόδου. Αναφορά γίνεται στα ζητήματα διαχείρισης των ζώων, στο βιότοπο της περιοχής και συγκρίσεις με οικισμούς της ιδίας περιόδου. Η σημαντικό...

Το κείμενο συζητά τα ζωοαρχαιολογικά κατάλοιπα (οστά και κελύφη μαλακίων) που προήλθαν από την επίχωση των ΒΔ και ΝΔ "μεγάρων", οικοδομημάτων που αποκαλύφθηκαν μερικώς (και σε έκταση 150μ), στη θέση Ασώματος Ρόδου. Αναφορά γίνεται στα ζητήματα διαχείρισης των ζώων, στο βιότοπο της περιοχής και συγκρίσεις με οικισμούς της ιδίας περιόδου. Η σημαντικό...

Η παλαιολιθική Εποχή. Εισαγωγικά κείμενα (για εκπαιδευτικούς)

The archaeological history of the Cave at the Source of the Angitis River

It is well known that the last glacial had disastrous consequences fror the European populations of Dama dama. They disappeared from most of the continent and survived, ableit in reduced numbers in a few favourable niches of Southern Europe , and in Asia Minor. The EN has contributed a modest number of bone fragments from the area of Thessaly and...

The text was presented at the conference in Snolnok, Hungary in 1996. It concerned the knowledge we had at that time about the management of natural resources by the rural populations living in the southern end of the Balkan Peninsula and the Aegean during the Neolithic period.