Jimmy H.M. van Rijt

Utrecht University | UU

Dit artikel bespreekt het lesmateriaal dat we ontwikkelden om kernconcepten uit de pragmatiek het schoolvak Nederlands in te brengen.

This paper explores different talk types and characteristics of grammatical and rhetorical reflections in L1 students' collaborative talk about a literary text (n = 12, aged 15-17). The data is drawn from an intervention of contextualized grammar teaching in Swedish upper secondary school. To illuminate different talk types and the characteristics...

Op de basisschool moeten leerlingen enig inzicht opdoen in taal: hoe zit taal in elkaar, hoe verandert taal en hoe kun je reflecteren op taalgebruik? Om deze taalbeschouwingsvaardigheden te ontwikkelen, is grammaticaonderwijs onontbeerlijk, maar dan niet op de traditionele manier. Jimmy van Rijt en Peter de Swart laten zien hoe het grammaticaonde...

A special issue open call on linguistic reasoning in language education, open to high-quality empirical studies.

A lot of research into the relationship between explicit grammatical understanding and literacy development in L1 contexts has focused on writing. A lot less is known, however, about the interconnectedness of explicit grammatical understanding and reading. This study investigated the relationship between grammatical understanding and reading compre...

Dit hoofdstuk bepleit dat het schrijfonderwijs zou kunnen profiteren van een taalbeschouwelijker perspectief, waarbij leerlingen leren talige keuzes te relateren aan retorisch effect en waarbij ze kritisch kunnen balanceren tussen taalgevoel, taalnorm en taalwerkelijkheid.

In recent years, the gap between academic linguistics and language education has become increasingly apparent, hindering the effective transmission of linguistic knowledge to students. This paper presents an overview of recent empirical research (mostly originating in the Netherlands) that seeks to bridge this gap by teaching students how to think...

Identifying relevant information and evaluating evidence are considered characteristics of critical thinking. These skills are important for language teachers, for example in evaluating pupils' grammatical reasoning in the context of grammar education. Therefore, the current study has examined whether Dutch language student teachers (N=298) in diff...

In het voortgezet onderwijs wordt veel aandacht besteed aan onderwijs in correct formuleren, waarbij leerlingen geleerd wordt om zogenoemde ‘standaardformuleerfouten’, zoals pleonasmen en foutief beknopte bijzinnen, te vermijden. Maar wat weten we eigenlijk over de effectiviteit van onderwijs in standaardformuleerfouten? In dit artikel wordt de tra...

Even well before the Covid-19 pandemic, blended learning (BL) was expected to become "the new traditional model" of teaching in higher education (Ross & Cage, 2006; Dziuban et al., 2018). Despite this projection, implementing BL continues to be a challenging process. While BL is reported to have several important benefits over more traditional mode...

Abstarct An important skill for L1 language teachers when teaching grammar is the ability to produce and quickly evaluate arguments that underpin a grammatical analysis. Previous research has revealed that the strongest arguments in favour of a particular grammatical analysis are based on linguistic manipulations (LM) rather than on rules of thumb...

Leg je in het schoolvak Nederlands de focus op inhoud, wat leerlingen moeten kennen, of juist op vaardigheden, wat ze moeten kunnen? Deze discussie komt in het denken over het schoolvak voortdurend terug. In Vaardig met vakinhoud: Handboek didactiek Nederlands nemen de samenstellers een doelbewuste positie in: er wordt nadrukkelijk meer aandacht ge...

Leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs worstelen geregeld met grammatica: ze lijken door de bank genomen maar weinig diepgaand inzicht in deze abstracte materie te verwerven. Leraren hebben op dat gebied hun eigen worsteling. Ze vinden grammatica vaak uitdagend om te onderwijzen, en worden daarbij niet geholpen door de traditionele gramm...

To stimulate their linguistic awareness, students should be encouraged to think critically and creatively. This requires a reflective thinking attitude, which can be fostered by confronting students with language problems without an indisputable solution. However, the absence of an unambiguous answer can lead to uncertainty among students. Little i...

Leerlingen krijgen doorgaans vanaf klas 3 of 4 havo/ vwo jaarlijks modules correct formuleren aangeboden. Ze leren daarbij formuleerfouten (zoals foutieve samentrekkingen en contaminaties) herkennen en verbeteren. In hoeverre sluiten deze modules aan bij de formuleerproblemen van de leerlingen? Tot voor kort kon deze vraag niet goed worden beantwoo...

Studenten aan hbo-lerarenopleidingen Nederlands blijken er niet voldoende toe in staat om te redeneren over grammatica. Zo presteren ze niet beter op korte redeneertaken dan vwo 3-leerlingen, terwijl ze in hun latere loopbaan wel geacht worden om op een hoog niveau over grammatica te kunnen redeneren. Dat levert een uitdaging op voor de lerarenople...

Al decennialang wordt er gelobbyd om taalkunde een vaste plek te geven in het schoolvak Nederlands, met name in de bovenbouw van havo en vwo. Tot nu toe is er van een stevige verankering nog geen sprake; wel kunnen scholen voor taalkunde kiezen in het schoolexamen. We weten echter nauwelijks hoe het huidige onderwijs in taalkunde eruitziet: hoe wor...

In current educational reform much attention is paid to the development of awareness, reflective thinking, and higher order thinking. In language education, the importance of reflectivity for stimulating linguistic awareness and higher order thinking has been emphasized. Crucial for reflective thinking are the underlying assumptions individuals hav...

This mixed-method quasi-experimental study examined whether metaconceptual grammar teaching impacts on (a) students’ L1 grammatical understanding, (b) their ‘blind’ use of grammatical concepts and (c) their preference of using explicit grammatical concepts over everyday concepts in explaining grammatical problems. Previous research, involving singl...

In current educational reform much attention is paid to the development of awareness, reflective thinking , and higher order thinking. In language education, the importance of reflectivity for stimulating linguistic awareness and higher order thinking has been emphasized. Crucial for reflective thinking are the underlying assumptions individuals ha...

This review discusses the recent Springer book 'Formal Linguistics and Language Education: new empirical perspectives, edited by Andreas Trotzke and Tanja Kupisch (2020).

In Dutch L1 classrooms, style in non-fictional genres is typically taught by means of normative exercises in which students are tasked to identify stylistic lapses. Not much is known about the effectiveness of such exercises when teaching style. Unknown factors include what kinds of stylistic shortcomings are found in Dutch students' writing, and h...

Leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs hebben vaak veel moeite met het onderdeel grammatica. In dit artikel bespreken we - op basis van recent wetenschappelijk onderzoek - welk effect er uitgaat van een modernere benadering van grammatica, die gebaseerd is op taalkundige metaconcepten. Uit empirisch onderzoek blijkt dat het didactiseren...

In 2021, the L1 journal celebrates its 20 th anniversary. The editors take this occasion to have a look back to its development and the development of the L1 education research community behind it, and to reflect on prospects for the future. External scholars commented on the paper, and their comments have been published along with it (see Green 20...

Knowledge about Language (KaL) is an important part of L1 language education around the world. A controversial part of KaL is grammatical or syntactic knowledge, i.e., knowledge about the form, meaning and use of sentences and phrases. In the current international discourse on L1 grammar teaching, grammar is principally motivated by the desire to e...

Grammatical knowledge is an important part of L1 language education. Nevertheless, teachers find it challenging to convey an in-depth understanding of grammar to their students. Previous research suggests that understanding might be stimulated by focusing on grammatical reasoning. The current mixed-methods study explores the grammatical reasoning o...

Grammar is often perceived as an important part of L1 language education. The aim of grammar education is to provide students with insights into the workings of language, but that aim is hardly being achieved in traditional grammar teaching practices. This problem is partly caused by the fact that grammar education is not linguistically up-to-date:...

Among other things, learning to write entails learning how to use complex sentences effectively in discourse. Some research has therefore focused on relating measures of syntactic complexity to text quality. Apart from the fact that the existing research on this topic appears inconclusive, most of it has been conducted in English L1 contexts. This...

Traditional L1 grammar teaching focuses on students’ learning the correct grammar rules rather than learning how to deal with grammatical issues in real life. This is mainly due to the fact that traditional grammar education suggests that language consists of sentences which are well-formed according to a fixed prescriptive norm. However, language...

Educational linguistics lays at the interface of contributions from linguistics (in our case focused on L1) and education. It aims at teaching students in compulsory schooling how to engage in fruitful reflection when facing both language in use (especially in the written mode) and language as a system, approaching language as something worthwhile...

In 2003, Theo Janssen wrote a contribution for Nederlandse Taalkunde [Dutch Linguistics] about the incorporation of linguistic knowledge into the school subject of Dutch Language and Literature, hoping thus to enrich the content of the school subject and making it more inspiring. In our contribution we discuss the great relevance of Janssen's contr...

L1 grammar teaching worldwide often takes the form of traditional grammar teaching with decontextualized parsing exercises and rules of thumb. Some researchers have proposed enriching such forms of grammar teaching by relating traditional grammatical concepts to underlying metaconcepts from linguistic theory. The merits of such an approach have bec...

In L1 grammar teaching, teachers often struggle with the students' conceptual understanding of the subject matter. Frequently, students do not acquire an in-depth understanding of grammar, and they seem generally incapable of reasoning about grammatical problems. Some scholars have argued that an in-depth understanding of grammar requires making co...

Veel discussies over grammaticaonderwijs binnen het schoolvak Nederlands gaan over de legitimering van het onderdeel. Veel minder aandacht is er vaak voor de didactiek: hoe zorg je ervoor dat leerlingen echt inzicht in de materie verwerven? Het traditionele grammaticaonderwijs lijkt daartoe niet de aangewezen route; werken vanuit overkoepelende taa...

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van drie samenhangende vakdidacti­ sche onderzoeksprojecten op het gebied van het grammaticaonderwijs. In het eer­ ste deel zal het grammaticaonderwijs in een breder perspectief van taalbeschou­ wingsonderwijs en in een internationaal perspectief geschetst worden, en zal het begrip fundamenteel vakdidactis...

Orthography is considered to be a major problem in Dutch education, since many pupils don't seem to be able to master orthographic rules, even after years of education. In educational literature it is argued that the problems related to spelling are caused by approaches that focus more on rules of thumb than on linguistic insights. This is somewhat...

When teaching grammar, one of the biggest challenges teachers face is how to make their students achieve conceptual understanding. Some scholars have argued that metaconcepts from theoretical linguistics should be used to pedagogically and conceptually enrich traditional L1 grammar teaching, generating more opportunities for conceptual understandin...

Teacher beliefs have been shown to play a major role in shaping educational practice, especially in the area of grammar teaching-an area of language education that teachers have particularly strong views on. Traditional grammar education is regularly criticized for its focus on rules-of-thumb rather than on insights from modern linguistics, and for...

In this review, I will discuss the academic monograph Teaching of National Languages in the V4 countries edited by M. Pieniążek & S. Štěpáník (2016). The review discusses the value and quality of the book, and at the same time tries to identify issues in L1 education that can be of interest to readers outside the Central European context. In review...

Teaching grammar has always constituted a major part of language education in curricula around the world, although it has also been heavily debated. Most of the debate on grammar teaching focused on the rationales for teaching it, rather than on the linguistic content that should be taught. At the same time, there appears to be a renewed interest i...

According to a recent manifesto titled Manifest Nederlands op School, the secondary school subject Dutch Language and Literature is incoherent, unchallenging and unscientific. In order to solve this problem, the school subject should strive to reach levels of conscious language proficiency ('bewuste taalvaardigheid'), for example by drawing on insi...

Naar Merelbeke (1994) by Stefan Hertmans and Het hout (2014) by Jeroen Brouwers can both be characterized as novels covering sexual taboos: in Naar Merelbeke, the nascent sexuality of a young Flemish adolescent in the 1950’s and 1960’s is covered, while Het hout treats sexual abuse in a catholic environment. At the same time, the chestnut (tree) se...

Sinds de zogenoemde ‘communicatieve wending’ in het moedertaalonderwijs vanaf eind jaren 60 van de vorige eeuw zijn grammaticaonderwijs en literatuur – toch zeker in de ideologische zin - wat meer naar de achtergrond van het onderwijs Nederlands verdwenen, ten gunste van algemeen communicatieve vaardigheden. In de praktijk van het schoolvak Nederla...

L1 grammar education is internationally criticised because of its pedagogy and its curriculum content. There is a gap between linguistic theory and school grammar in which the latter rarely makes use of possibly relevant insights from the former. At the same time, linguistics itself has never seriously undertaken attempts to identify the fundamenta...

In dit paper wordt betoogd dat het didactiseren van het taalkundige concept 'predicatie' kan leiden tot een beter begrip van gezegdes, bepalingen van gesteldheid en bijvoeglijke bepalingen.

Talendocenten hebben er vaak moeite mee om adequaat om te gaan met gevoelige taalkwesties in de klas. In de les Nederlands gaat het dan bijvoorbeeld om het verschijnsel dat 'hun' als onderwerp gebruikt wordt. In deze bijdrage laten de auteurs zien hoe je zulke kwesties kunt beschouwen vanuit de drie T's: taalnorm, taalwerkelijkheid en taalgevoel, w...

Presentation on bridging the gap between Linguistic Theory and L1 Grammar Education.

Grammaticaonderwijs binnen het schoolvak Nederlands is al jaren het mikpunt van veel kritiek. Een van de voornaamste kritiekpunten is dat het grammaticaonderwijs al ruim honderd jaar vrijwel onveranderd is gebleven: het laat recente taalkundige inzichten bijna geheel buiten beschouwing, terwijl veel van die inzichten juist tot een beter begrip van...

Conference lecture on ’bewuste taalvaardigheid’ (’conscious language proficiency’’) in L1 grammar education.

Het is inherent aan schoolvakken dat ze achterlopen bij de meest recente wetenschappelijke inzichten, maar voor geen enkel vak lijkt die bewering meer waar dan voor het schoolvak Nederlands. De bewering is overeind te houden voor vrijwel alle onderdelen van het schoolvak, maar in deze bijdrage beperk ik me tot het onderdeel taalkunde, en specifieke...

Leerlingen uit 4-vwo maken in schrijfopdrachten veel verwijsfouten. Dat is problematisch: veel verwijsfouten hebben een groot effect op tekstcoherentie, waardoor lezers op het verkeerde been worden gezet. Het ziet ernaar uit dat veel van deze fouten ontstaan als gevolg van een beperkt verwijsbewustzijn. Het artikel doet verslag van de mogelijkheid...

Artikel dat achtergrondinformatie verschaft bij de workshop over betekenisvol grammaticaonderwijs die wij hebben gegeven op de 28e HSN-conferentie te Brugge.

Leerlingen uit 4-vwo maken in schrijfopdrachten veel verwijsfouten. Dat is problematisch, omdat veel verwijsfouten een groot effect hebben op tekstcoherentie, waardoor lezers niet goed weten waar bepaalde verwijswoorden naar verwijzen. Het ziet ernaar uit dat veel van deze fouten ontstaan als gevolg van een beperkt verwijsbewustzijn. In dit onderzo...

Artikel dat een stand van zaken geeft van (onderzoek naar en implementatie van) semantisch grammaticaonderwijs in het voortgezet onderwijs. Tevens wordt in dit artikel ingegaan op de semantische benadering van voorzetsels. Dit artikel vormt achtergrondinformatie bij de workshop die ik op de HSN-conferentie op de Hogeschool van Utrecht heb gegeven.

Taalkunde als onderdeel van het schoolvak Nederlands staat met name de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. Ondanks een actieve taalkundelobby (zie bijvoorbeeld Hendrix & Hulshof 2010) is het, zoals Hulshof aangeeft in zijn afscheidsrede, nog maar ‘hier en daar’ gelukt om taalkunde op middelbare scholen te implementeren, al dan niet als...

Dit artikel doet verslag van een kleinschalig onderzoek naar de wijze waarop de semantiek gebruikt zou kunnen worden om tot betekenisvoller ontleedonderwijs te komen. Voor dat onderzoek zijn twee vmbo-t/havo-brugklassen van het Valuascollege te Venlo met elkaar vergeleken: in de experimentele groep is gewerkt met semantisch georiënteerd materiaal;...

Grammatica is een van de meest bediscussieerde onderdelen van het schoolvak Nederlands. Veel docenten en leerlingen trekken het nut ervan in twijfel en als grammatica dan toch gegeven wordt, verzandt men al gauw in het gebruiken van slordige controlevragen en ezelsbruggetjes, die slechts in 73% van de gevallen het juiste antwoord opleveren (Coppen...