Henk Sierdsema

Sovon, Dutch Centre for Field Ornithology · Applied Research

Highly pathogenic avian influenza (HPAI) viruses pose a significant threat to both poultry and wild bird populations. Migratory wild birds play a key role in the intercontinental spread of avian influenza (AI), introducing the virus into poultry populations. In response to frequent AI outbreaks in Europe, the European Food Safety Authority (EFSA),...

The report is on assessing and evaluating the conservation status at a local scale of Natura 2000 habitat type

While forest productivity and biodiversity are expected to be correlated, prioritizing either forest productivity or biodiversity can result in different management. Spatial quantification of the congruence between areas suitable for either one can inform planning. Here we quantify the relationship between net primary productivity of European fores...

The Russian breeding population of barnacle geese Branta leucopsis has shown a rapid increase in numbers since 1980, which has coincided with a southwest-wards breeding range expansion within the Russian Arctic. Here barnacle geese also started to occupy coastal and marsh land habitats, in which they were not know to nest on their traditional breed...

Avian influenza (AI) is a highly contagious viral disease that affects primarily poultry and wild water birds. There have been continued outbreaks of highly pathogenic avian influenza (HPAI) in both poultry and wild bird flocks. We aim to capitalise on the existence of large citizen datasets on abundance and distribution of 12 wild bird species to...

Urbanization forms one of the most drastic alterations of the environment and poses a major threat to wildlife. The human-induced modifications of the landscape may affect individual fitness and thereby result in population declines. Research on how urbanization affects fitness traits has shown mixed results, but typically contrasted data from few...

While forest productivity and biodiversity are expected to be correlated, prioritizing either forest productivity or biodiversity can result in different management. Spatial quantification of the congruence between areas suitable for either one can inform planning. Here we quantify the relationship between net primary productivity of European fores...

Migration of wild birds, particularly waterfowl, constitutes one mechanism by which Avian influenza (AI) is spread geographically. Good quantitative measures of the seasonal distribution of waterfowl can be useful in predicting the potential spread of AI outbreaks. Here we present European-scale modelling results for five species of duck, five spec...

Aim The increasing availability of remote sensing (RS) products from airborne laser scanning (ALS) surveys, synthetic aperture radar acquisitions and multispectral satellite imagery provides unprecedented opportunities for describing the physical structure and seasonal changes of vegetation. However, the added value of these RS products for predict...

Numerous organisms depend on the physical structure of their habitats, but incorporating such information into ecological niche analyses has been limited by the lack of adequate data over broad spatial extents. The increasing availability of high‐resolution measurements from country‐wide airborne laser scanning (ALS) surveys – a light detection and...

In Nederland behoren 162 natuurgebieden tot het Natura 2000-netwerk. Deze gebieden zijn aangewezen voor habitats en soorten die vanuit Europees oogpunt bescherming nodig hebben. Lidstaten hebben de formele Europese wetgeving vertaald in natuurdoelen voor de gebieden. Een goede invulling van deze doelen begint met de vraag hoe we de huidige natuurkw...

An overall picture of the autumn and spring migration of the Lesser Spotted Eagle in Bulgaria is presented. This includes the spatial distribution of the migrants, terms and timing of the passage, numbers and abundance and some other main characteristics of the migration. The Lesser Spotted Eagle migrates over the entire territory of Bulgaria but p...

Shifting baselines for bird monitoring in the Netherlands. Aims, set-up and appications.

SOVON Dutch Centre for Field Ornithology organised the fieldwork for a new Dutch bird atlas over the period December 2012 until the breeding season of 2016. The main aims of the new atlas are to provide an up to date and comprehensive description of bird distribution and numbers in the breeding season as well as in winter. The fieldwork resulted in...

In protected areas managers have to achieve conservation targets while providing opportunities for outdoor recreation. This dual mandate causes conflicts in choosing between management options. Furthermore, the persistence of a protected species within the management unit often depends on how conservation areas elsewhere in the region are managed....

One of the main objectives of the Second European Breeding Bird Atlas (EBBA2) is to provide maps showing bird occurrence at a 10 x 10 km resolution for as many of the European breeding bird species as possible. With almost 120,000 10 x 10 km squares across Europe, it would be practically impossible to carry out comprehensive surveys in each spatial...

The BioScore 2.0 model analyses impacts of human-induced pressures on European terrestrial biodiversity. The model can be used for scenario analysis and the assessment of policy options. This report provides a detailed description of the methodology and examples of the model’s application.

An ex ante evaluation was performed for the new system for agricultural nature and landscape in the Netherlands (ANLb-2016), in which managers (collectives of farmers) have more responsibility as before. Objects were size, location in suitable areas and spatial coherence of the managed plots. Special attention is paid to the quality as meadow bird...

In order to assess the significance of the presumed “umbrella effect” of Natura 2000 areas the European Commission initiated a study, in 2013, to address the following questions: 1) Which are, amongst the species regularly occurring within the European territory of the EU-28 Member States, those that significantly benefit from the site conservation...

ex ante evaluation of the provincial plans on agri environmental management

Following the call from the United Nations Convention on Biological Diversity “Cities & Biodiversity Outlook” project to better preserve urban biodiversity, this paper presents stakeholder-specific statements for bird conservation in city environments. Based upon the current urban bird literature we focus upon habitat fragmentation, limited habitat...

De zogenaamde kerngebiedbenadering voor weidevogels (Teunissen et al, 2012) is verder verkend en uitgewerkt op drie aspecten: (1) bestuurlijk draagvlak, (2) uitbreiding van het kennissysteem Beheer-op-Maat voor de beoordeling van de kwaliteit van het mozaïekbeheer en ten slotte (3) nadere uitwerking van zoekgebieden voor meerdere weidevogelsoorten....

In 2013 is begonnen met de ontwikkeling van een nieuw stelsel voor Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) welke per 1 januari 2016 operationeel dient te zijn. De kern van dit vernieuwde stelsel is een effectiever agrarisch natuurbeheer door middel van een collectieve benadering en het breder toepassen van ANLb op de meest kansrijke locaties....

Voor de provincie Noord-Holland zijn op basis van de verspreiding van weidevogels en randvoorwaarden voor effectief beheer 46 kerngebieden geselecteerd met een gezamenlijke oppervlakte van 16906 ha, waarin 16-38% van de weidevogelpopulatie terecht kan. Dit zijn de meest kansrijke gebieden om vitale weidevogelpopulaties duurzaam te behouden. Voor ee...

Voor Zuid-Holland worden kerngebieden voor de gruttogroep onder de weidevogels voorgesteld met een totale oppervlakte van 21.190 ha. De hoofd-criteria voor selectie zijn graslanden met actueel hoge weidevogeldichtheden en of gunstige omstandigheden in de vorm van een niet ongunstige doorlegging en weinig verstoring van de openheid van het landschap...

Een beknopt overzicht wordt gegeven van de geschiedenis van het agrarisch natuurbeheer, gericht op de lessen die we ervan kunnen leren. Met landsdekkende bestanden (Floron, Sovon Nederland) is een analyse uitgevoerd naar de spreiding van vanuit het oogpunt van natuurbehoud relevante planten- en vogelsoorten waarvoor agrarisch natuurbeheer van betek...

The Breeding Bird Monitoring Program (bmp) assesses population trends of breeding birds in the Netherlands since 1984. It is based on intensive territory mapping in fixed study plots. Fieldwork and interpretation methods are highly standardized and are described in detail in a manual. All birds with territory-indicative behavior (e.g. song, pair bo...

On conservation grazing on heathlands and the effects on fauna species. Vakblad Natuur Bos Landschap 10(9): 4-7.

Field monitoring can vary from simple volunteer opportunistic observations to professional standardised monitoring surveys, leading to a trade-off between data quality and data collection costs. Such variability in data quality may result in biased predictions obtained from species distribution models (SDMs). We aimed to identify the limitations of...

De ongunstige ontwikkeling van de weidevogelstand in Nederland is al tientallen jaren een punt van aandacht voor rijk en provincies. Maar alle inspanningen tot dusver hebben niet voor een omkeer kunnen zorgen; op z’n best is de achteruitgang afgeremd. De laatste jaren wordt steeds vaker gesproken over gebieden waar de beschikbare middelen geconcent...

The unfavourable conservation status of meadow birds in the Netherlands is of serious concern for authorities and conservation bodies. Since 1975 efforts have been directed towards conserving all meadow bird populations nationwide. This approach of spreading the efforts did not reverse the negative trend and at best the investments succeeded in slo...

Ondanks de inspanningen in de afgelopen decennia gaan de Nederlandse weidevogels in aantal gestaag achteruit. Momenteel wordt overwogen het weidevogelbeleid te focussen op zogenaamde weidevogelkerngebieden. De gedachte is dat met een concentratie van inspanningen meer is te bereiken dan met een 'verdunde' inzet op een groot areaal. Bij de realisati...

Dit werkdocument geeft een beschrijving van de methode en de eerste resultaten van de natuurkwaliteit van het agrarisch gebied. Hiermee is een eerste kaart en graadmeter van de natuurkwaliteit van het agrarisch gebied op nationaal schaalniveau gereedgekomen. Het beeld vormt een aanvulling op de kaart van de actuele natuurkwaliteit van natuurreserva...

Voor een provinciale gedachtenontwikkeling over de toekomst van het weidevogelbeheer in Noord-Holland zijn vier scenario’s uitgewerkt en vergeleken. De uitwerking is gebaseerd op de zogenaamde kerngebiedenbenadering (Teunissen et al., 2012; Melman et al., 2012). De scenario’s hebben uitsluitend betrekking op (zoekgebieden voor) kerngebieden en lope...

Het Planbureau voor de Leefomgeving wilde weten welke maatregelen in de Nederlandse landbouw nodig zijn om akkervogeldoelen te halen en wat deze maatregelen kosten. In het rapport "Een veldleeuwerik zingt niet voor niets!" zijn deze vragen beantwoord. Dit artikel geeft de belangrijkste bevindingen.

A computational framework to map species’ distributions (realized density) using occurrence-only data and environmental predictors is presented and illustrated using a textbook example and two case studies: distribution of root vole (Microtes oeconomus) in the Netherlands, and distribution of white-tailed eagle nests (Haliaeetus albicilla) in Croat...

National or regional conservation strategies are usually based on available species distribution maps. However, very few taxonomic groups achieve a full coverage of the focal region. Distribution data of well-mapped taxonomic groups could help predict the distribution of less well-mapped groups and thus fill gaps in distribution maps. Here, we pred...

The number of Oystercatchers in The Netherlands is declining rapidly (Fig. 1,2).This is cause for alarm, because the Netherlands is home to a large part of the wintering and breeding Oystercatchers in Europe and because Oystercatchers are extremely long-lived, so rapid declines only occur when conditions have drastically dete-riorated.To bring this...

Verslag wordt gedaan van de werkzaamheden 2008 aan het kennissysteem Beheer-op-Maat (BoM) en aan een verkenning naar kerngebieden voor het Nederlandse weidevogelbeheer. Wat betreft de kerngebieden is een serie kaarten samengesteld, die gebruikt kunnen worden voor de identificatie ervan door het beleid. Het betreft enerzijds kaarten met de actuele e...

The article reviews main principles of running geo-computations in ecology, as illustrated with case studies from the EcoGRID and FlySafe projects, and emphasizes the advantages of using R computing environment as the most attractive programming/scripting environment. Three case studies (including R code) of interest to ecological applications are...

Birds play an increasingly prominent role in politics, nature conservation and nature management. As a consequence, up-to-date and reliable spatial estimates of bird distributions over large areas are in high demand. The requested bird distribution maps are however not easily obtained. Intensive fieldwork over a spatially dense observation network...

Op verzoek van LNV-Directie Kennis heeft Alterra in samenwerking met Sovon en Landschap Noord-Holland een helpdeskvraag beantwoord naar de relatie tussen weidevogels en bedrijfskenmerken. In het onderzoek zijn weinig verschillen gevonden tussen bedrijfsstructuurkenmerken van landbouwbedrijven in stabiele en niet-stabiele weidevogelgebieden. Wel lij...

Els ocells juguen un paper cada vegada més important en la política, la conservació i la gestió de la natura. Com a conseqüència d’això, és necessària una estimació espacial actualitzada i fiable de les distribucions de les aus per a grans àrees. Els mapes de distribució requerits per a això no són fàcils d’obtenir. Un treball de camp intensiu sobr...

De effecten van militair laagvliegen (in de daarvoor aangewezen laagvlieggebieden) op vogels en zoogdieren. Het betreft hierbij zowel helikopters als straaljagers. De gebieden betreft zowel de Ecologische Hoofdstructuur als Natura 2000 gebieden. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met SOVON

"Collisions between aircraft and birds, so-called 'strikes,' can result in serious damage to aircraft and even in the loss of lives. Information about the distribution of birds in the air and on the ground can be used to reduce the risk of bird strikes and their impact on operations en route and in and around air fields. Although a wealth of bird d...

In 2004 en 2005 zijn alle vindplaatsen van de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus uit de periode 1980-2000 onderzocht. Op basis van die resultaten is toen een voorspelling gedaan over het potentiële verspreidingsgebied van deze beschermde keversoort in Nederland. Hieruit bleek dat er 141 kilometerhokken waren waarin de kans op vóórkome...

In dit rapport wordt een methode gepresenteerd om op basis van niet volledig landsdekkende verspreidingskaarten toch een uitspraak te kunnen doen op de kans op voorkomen van een soort in een Nederlands kilometerhok. Deze geostatistische methode wordt getoetst met behulp van zes beschermde soorten: drijvende waterweegbree, gestreepte waterroofkever,...

The NL-BAM was developed as a web-based decision support tool to be used by the bird hazard avoidance experts in the ecology unit of the Royal Netherlands Air Force. The NL-BAM will be used together with the ROBIN 4 radar system to provide BirdTAMS, for real time warnings and flight planning and to give an overview of the predicted bird hazards in...

Verspreiding en biotopen van Graphoderus bilineatus (Coleoptera: Dytiscidae) De verspreiding en biotopen van de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus zijn in 2004 en 2005 onderzocht in opdracht van de provincie Zuid-Holland en het Ministerie van lnv. Deze waterroofkever is wettelijk beschermd middels de Flora- en Faunawet en de Habitatri...

Een voorspellend verspreidingsmodel voor de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus in Nederland (Coleoptera: Dytiscidae) Op verzoek van de Provincie Zuid-Holland en het Ministerie van lnv is het huidige voorkomen en de biotoopvoorkeur van de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus onderzocht. Om informatie te krijgen over de moge...

Hierarchical models for animal abundance prediction are conceptually elegant. They are generally more parsimonous than non-hierarchical models derived from the same data, give relatively robust predictions and automatically provide consistent output at multiple (spatio-temporal) scales. Another attractive feature of hierarchical models for abundanc...

Estimating animal abundance in space and time is (and will remain) a challange, even for dense observational networks like the ornithological monitoring network in the Netherlands. Accurate estimates of species abundance at large scales are important to detect trends and learn about the effects of environmental changes. We investigate the adequacy...

De ontwikkelingen van LARCH zijn erop gericht om onder andere milieufactoren mee te nemen bij het bepalen van potentiële leefgebieden van faunasoorten. In deze studie is nagegaan in hoeverre regressiemodellen en HSI-modellen hiervoor gebruikt kunnen worden. Voor de soortgroepen vogels en vlinders zijn enkele regressiemodellen ontwikkeld, voor de so...

De afgelopen jaren zijn allerlei methoden ontwikkeld om onvolledige datasets om te zetten naar dekkende verspreidingsbeelden. Een gehanteerde techniek bestaat uit het genereren van de zogeheten 'kans op voorkomen', ofwel abundatiekaart, ook wel kansenkaart. Aan de hand van twee voorbeelden (Heivlinder en Gestreepte waterroofkever) wordt de versprei...

The BAMBAS (Bird Avoidance Model/Bird Avoidance System) team aims at developing a Bird Avoidance Model (BAM) to predict spatial (horizontal and vertical) and temporal bird densities under changing meteorological conditions. The BAM will be used as a decision support tool for experts in the Royal Netherlands Air Force providing bird hazard warnings...

The concept of ecological networks is becoming increasingly important in both policies and practices of nature conservation throughout Europe. The establishment of the Pan Ecological European Network (PEEN) can be seen as one of the priority issues for nature conservation. For the establishment of such networks, it is essential to have adequate inf...

Breeding bird data are rarely directly used in nature management. To stimulate their use the National Forest Service in The Netherlands and SOVON have developed a practical method. Breeding bird censuses have been analysed to determine species composition and densities in all kinds of habitats in The Netherlands. Groups of species with fairly simil...