H. Th. L. Massop

• Wageningen University & Research

Rainfall that exceeds the soil's maximum infiltration rate is prone to runoff, and the excess rainfall will flow toward open water systems. Nutrients, pesticides or other contaminants may be transported along with this overland flow, thus contaminating surface waters. There are various measures that can be implemented to prevent or reduce runoff, w...

Dit artikel geeft een overzicht van de beschikbaarheid van historische hydrologische data op landelijk niveau, en meer specifiek voor het stroomgebied van de Baakse Beek. Voor dit stroomgebied zijn historische data gebruikt om met een hydrologisch model de historische situatie te reconstrueren. Wegens gebrek aan historische gegevens is dit maar bep...

Maaiveldafvoer is in Nederland slecht bekend. Om meer grip op dit verschijnsel te krijgen is in 2014 en 2015 op een aantal percelen nabij Ootmarsum een eerste meetonderzoek uitgevoerd. De uitkomsten zijn meegenomen in een theoretische vervolgstudie omtrent maatgevende afvoeren in het werkgebied van Waterschap Vechtstromen. Dat heeft geresulteerd in...

In this paper, we analyze the methods that are used in The Netherlands to upscale in-situ groundwater measurements in time and in space, and how the selected combinations of upscaling methods affect the resulting groundwater characteristic. In The Netherlands, a three-step approach is used to obtain groundwater characteristics for a specific area:...

Omdat zoetwatertekorten steeds talrijker worden, zoeken waterbeheerders met landbouwers naar manieren om de vraag te verminderen. Onbekend is in hoeverre kleinschalige maatregelen kunnen bijdragen aan de regionale zoetwateropgave en tegen welke kosten. De Regioscan Zoetwatermaatregelen geeft ruimtelijk inzicht in de rendabiliteit van maatregelen vo...

In de Natura 2000-gebieden in het Heuvelland worden habitattypen en andere natuurwaarden op hellingen in randzones grenzend aan landbouwpercelen negatief beïnvloed door de toestroom van voedselrijk water en sediment. Bij intensieve vormen van erosie kunnen natuurwaarden in de gebieden zelfs verdwijnen. In 2016 is vanuit het OBN (Ontwikkeling en Beh...

Maaiveldafvoer is één van de slechtst bekende hydrologische verschijnselen, terwijl het belang van meer kennis erover evident is voor iedereen die in het ruimtelijk domein werkzaam is. Van de boer en waterbeheerder tot de strategische planner. Immers, als we zowel het proces als de parameterisatie niet goed in de vingers hebben, hoe kunnen we dan g...

There is a growing awareness in cities throughout the world that green and blue infrastructure can offer a wide range of ecosystem services to support a healthy urban environment. For example, landscape architects explore possibilities in their design of the urban landscape to use the potential of green elements for regulating air temperature, air...

An innovative spray drift model for fruit orchards in the Netherlands has been developed recently. The model is implemented in an assessment model for the exposure of watercourses to deposits of pesticide spray drift for all water bodies next to fruit orchards in the Netherlands. The exposure assessment model accounts for a large number of spatiall...

This is the pre-edited version of the following article: Holterman, H. J., van de Zande, J. C., Massop, H. T. L., Boesten, J. J. T. I., & Huijsmans, J. F. M. (2016). Modelling the exposure of water bodies to spray drift for fruit growing in the Netherlands. 243-248. Paper presented at International Advances in Pesticide Application, Aspects of Appl...

Downwind off-target deposits of spray drift have been investigated for many years. For spray applications in fruit crops, such deposits are significantly higher than those for field crops, mainly due to different application techniques for these crop types. For field crops, various spray drift models have been described in literature. For fruit cro...

A quick scan has been carried out to assess the effects of six types of measures (manure policy, good agricultural practice, drainage, mining, converting agriculture to nature and improvement of the soil structure) on the phosphate losses to surface waters in 2027. Results are obtained by a combination of a map with the actual phosphate losses and...

Agricom is een model om de effecten van te droge, te natte of te zoute omstandigheden op de Nederlandse landbouw te bepalen. Dit rapport geeft aan op welke punten Agricom verbetert kan en moet worden. Het gaat hierbij om zowel hydrologische als economische aspecten in de berekeningen. Als de aanpassingen zijn doorgevoerd, kan Agricom goed worden in...

In polder Zeevang is een veldonderzoek uitgevoerd naar de toepassing van onderwaterdrains op veengrond bij drie slootpeilregimes. De drains verlaagden de variatie in grondwaterstanden significant. Dit betekent dat het grondwaterstandverloop vlakker was dan in de ongedraineerde situatie. De drains, die onder slootpeil liggen, hadden zowel een draine...

Van vijf sloten verspreid liggend over Nederland, zijn de sediment eigenschappen droge bulkdichtheid, organische-stofgehalte en porositeit zijn als functie van de diepte gemeten. Het betreft hier akkerbouw- en tuinbouwgebieden. De gevonden waarden verschillen duidelijk van de gebruikte waarden voor sediment in de oppervlaktewater scenario’s, die mo...

Waterschap Groot Salland heeft de afgelopen jaren een aantal waterbergingen ingericht, waarvan sommige ook voor de landbouw in gebruik zijn. Uit onderzoek blijkt dat het effect van de combinatie landbouw en waterberging – een zogenaamde landbouwberging – op de waterkwaliteit gering is. De verwachting is dat onder normale omstandigheden er zelfs spr...

Op basis van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat het grondwaterstandsmeetnet voldoende houvast biedt om op gebiedsniveau de huidige en toekomstige hydrologische situatie te beschrijven en eventuele veranderingen als gevolg van waterhuishoudkundige ingrepen in het gebied Geelbroek te monitoren en op gebiedsniveau te kwantificeren. Het meetnet...

In deze studie is gedetailleerde bodemkundige informatie gekoppeld aan geohydrologische informatie om de effecten van sturing in het oppervlaktewater op het grondwater met modellen te kunnen verkennen. De schematisering van het topsysteem heeft betrekking op zowel de laagopbouw (verticaal) als de ruimtelijke toekenning (horizontaal). Daarnaast is d...

Landsdekkende kaarten zijn gemaakt voor zowel fosfaattoestand als het fosfaatbindend vermogen door relaties af te leiden tussen uitspoelings parameters (vanuit model PLEASE) en vlakdekkende informatie (bodemtype, Gt en landgebruik). Gemiddeld voor heel Nederland (inclusief natuur) bedraagt de langjarige gemiddelde fosforuitspoeling 0,75 kg/ha/jr.

Water management in the Netherlands applies to a dense network of surface waters for discharge, storage and distribution, serving highly valuable land-use. National and regional water authorities develop long-term plans for sustainable water use and safety under changing climate conditions. The decisions about investments on adaptive measures are b...

Het veiligstellen van de toekomstige zoetwatervoorziening in de Zuidwestelijke Delta en Rijnmond-Dechtsteden (ZWD-RD) kan op verschillende manieren worden geeffectueerd. Elke maatregel die hiertoe wordt overwogen beïnvloedt het chloridegehalte van het polderwater en daarmee de kwaliteit van het beregeningswater voor de landbouw en de ecologische kw...

Een van de mogelijkheden om tijdens intensieve regenbuien het water tijdelijk te bergen is het aanleggen van waterbergingsgebieden. Waterschap Groot Salland heeft de afgelopen jaren een aantal waterbergingen ingericht, waarvan sommige ook voor de landbouw in gebruik zijn. Uit onderzoek in 2012 en 2013 blijkt dat het effect van de combinatie landbou...

In dit technisch wetenschappelijk onderzoeksrapport zijn de theoretische stikstof- en fosforconcentraties van het oppervlaktewater in deelgebied Oosterpolder afgeleid op basis van water- en nutriëntenbalansen. De waterbalans is opgebouwd in een waterbalansapplicatie die is ontwikkeld voor HHNK en Waternet waarin de waterbalans elke dag geactualisee...

In het Nationaal Waterplan is het concept van meerlaagsveiligheid geïntroduceerd voor een duurzaam waterveiligheidsbeleid. Binnen het concept meerlaagsveiligheid worden drie lagen onderscheiden: preventie van overstromingen, duurzame ruimtelijke inrichting en rampenbeheersing. We passen dit concept toe op de vastelandskust van Friesland en Groninge...

Binnen Kennis voor Klimaat worden kleinschalige oplossingen ontwikkeld om de zoetwatervoorziening te verbeteren. In deze studie zijn de mogelijkheden voor opschaling onderzocht. Het gaat om de oplossingen (1) drains2buffer (D2B), (2) regelbare en klimaatadaptieve drainage (RD/KAD), (3) kreekruginfiltratie (KRI), (4) freshmaker (FM), (5) verticale A...

Het Rijk overweegt om het Volkerak-Zoommeer weer zout te maken, omwille van ecologische redenen en problemen die er zijn geweest met de waterkwaliteit. Voorwaarde voor een zout Volkerak-Zoommeeer is dat een alternatieve zoetwatervoorziening wordt aangelegd voor de gebieden die nu voor de zoetwatervoorziening afhankelijk zijn van het Volkerak-Zoomme...

De derving van de fysieke opbrengst van grondgebonden teelten die kunnen worden beregend wordt deels bepaald door het zoutgehalte van het beregeningswater. De kennis op grond waarvan deze opbrengstderving wordt berekend is gebaseerd op veelal buitenlands onderzoek uit de jaren vijftig van de vorige eeuw in andere klimaatzones. Deze methodiek blijkt...

In dit technisch wetenschappelijk onderzoeksrapport zijn de theoretische stikstof- en fosforconcentraties van het oppervlaktewater in deelgebied Gemeenschappelijke Polders (Texel) afgeleid op basis van water- en nutriëntenbalansen. De waterbalans is opgebouwd in een waterbalansapplicatie die is ontwikkeld voor HHNK en Waternet waarin de waterbalans...

Oppervlakkige afstroming over maaiveld draagt bij aan de belasting van het oppervlaktewater met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen. De beschikbaarheid van een hoogtekaart met een hoge resolutie geeft de mogelijkheid potentiele risicolocaties op landbouwpercelen in kaart te brengen. Gebieden met het hoogste risico voor oppervlakkige afspoeling...

Park Lingezegen is een proeftuin voor het rivierengebied waarin door een systeemgerichte aanpak ontwerpen worden getest die bijdragen aan de waterzekerheid, opvang van wateroverlast en verbetering van de waterkwaliteit. Daarvoor wordt in deelgebied Waterrijk een innovatief systeem ontwikkeld waarin ruimte is voor waterberging maar ook voor waterret...

Sinds de jaren tachtig gebruikt de Advies Commissie Schade Grondwater (ACSG) zogenaamde TCGB tabellen om opbrengstdepressies als gevolg van drinkwaterwinning te berekenen. In deze studie wordt de mogelijkheid verkend van een modernisering van de methodiek door daarvoor het model SWAP in te zetten. Oude en nieuwe methodiek zijn toegepast in de pilot...

Dit rapport beschrijft een modelstudie naar de effecten van grootschalige toepassing van onderwaterdrains op de maaivelddaling, het waterbeheer, wateroverlast en de waterkwaliteit in Peilvak 9 in polder Groot-Wilnis Vinkeveen. Bijzonder en belangrijk aan deze studie is dat de effecten over vijftig jaar zijn doorgerekend. Toepassing van onderwaterdr...

Het veiligstellen van de toekomstige zoetwatervoorziening in het Hoogheemraadschap van Rijnland kan in beginsel op verschillende manieren worden geeffectueerd. Elke maatregel die hiertoe wordt overwogen beïnvloedt het chloridegehalte van het polderwater en daarmee de kwaliteit van beregeningswater voor de landbouw en de ecologische kwaliteit. Een a...

In opdracht van het ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovaties (EL&I) is in 2007 een onderzoekstraject ingezet om inzicht te verschaffen in de verwachte realisatie van de KRW-doelen en welke aanvullende maatregelen mogelijk en kosteneffectief zijn. Voor het beantwoorden van de kennisvragen is het modelinstrumentarium ECHO ontwikkeld....

Voor hydrologische berekeningen is informatie over buisdrainage veelal een noodzakelijk gegeven. De eerste versie van deze kaart was gebaseerd op veldinventarisaties in een beperkt aantal proefgebiedjes. Deze informatie is met behulp van karteerbare kenmerken vertaald naar een kaart voor geheel Nederland en had een sterk statistisch karakter. Via d...

STONE is een simulatiemodel dat door RIVM, RIZA en Wageningen UR is ontwikkeld. Het bestaat uit een reeks deelmodellen die gebruikt worden om de gevolgen van het mestbeleid voor de emissie van stikstof en fosfaat naar het grondwater en het oppervlaktewater te evalueren. Voor het model is Nederland opgedeeld in hydro-eenheden die uniek zijn qua bode...

Het ICW is opgericht naar aanleiding van de watersnood van 1953. De door zout water geïnundeerde gronden weer geschikt maken voor landbouwkundige productie ging daarmee gepaard. Het onderzoek van destijds is o.a. vastgelegd in de zogenaamde ICW nota's. Anno 2013 zijn er vele rapporten gescand en daarmee beter toegankelijk gemaakt voor het werkveld...

In dit rapport is de herkomst van de stikstof- en fosforbelasting van het oppervlaktewater voor vier pilotgebieden in het beheergebied van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden afgeleid op basis van stofbalansen. De stoffenbalansen zijn opgesteld met het modelinstrumentarium ECHO waarin beschikbare metingen, data en kennis zijn gecombineerd met...

The nitrate concentrations measured in drainage water and groundwater at LMM farms (farms participating in the National Manure Policy Effects Measurement Network (LLM)) in marine clay areas have decreased with 50% since the mid-nineties. The nitrate concentrations in marine clay areas are on average below 50 mg/L EU target value. A geographical ana...

Een groot aantal van de oppervlaktewateren binnen het beheergebied van waterschap Rijn en IJssel heeft binnen de Kader Richtlijn Water de typering langzaam stromende midden- en benedenloop op zand (R5) gekregen. Vanuit ecologisch oogpunt houdt dat in dat er ook in droge perioden stroming in de waterloop moet plaatsvinden. Het waterschap wil weten h...

Aan de 315 bodemeenheden behorende bij de bodemkaart van Nederland, schaal 1 : 50.000, zijn waterretentie- en doorlatendheidskarakteristieken uit de Staringreeks toegekend. Met een model zijn voor deze eenheden functionele kenmerken berekend. Op grond van verwantschap in functionele kenmerken zijn de 315 bodemeenheden geclusterd in 72 bodemfysische...

Het grondgebruik in Nederlandse kustregio’s wordt in toenemende mate geconfronteerd met verzilting. De urgentie en prognose van dit probleem is niet altijd even duidelijk. Er is een toenemende discussie over zoetwaternormering. Uit recent onderzoek van Alterra onder twaalf waterschappen1 blijkt dat deze vaak verschillende ideeën hebben over de wate...

De gemeten nitraatconcentraties in drain- en grondwater op de LMM-bedrijven in kleigebieden zijn sinds medio jaren 90 gehalveerd. Gemiddeld liggen de nitraatconcentraties in de kleigebieden onder de nitraatnorm van 50mg/L. Uit de geografische verdeling van de monitoringsresultaten blijkt echter dat 22% van de metingen een overschrijding laten zien...

Bij het meten en interpreteren van grondwaterstanden spelen drie vragen: 1) Hoe kunnen we een grondwaterstand meten op één bepaalde locatie?; 2) Hoe kunnen we een tijdreeks van grondwaterstanden op een locatie in een samenvattende maat karakteriseren?; 3) Hoe kunnen we deze maat ruimtelijk interpoleren en opschalen naar een groter gebied? Dit rappo...

De Kaderrichtlijn Water (KRW) heeft als doel de verbetering van waterkwaliteit. In het kader van het innovatieprogramma KRW is door Alterra het project ‘Inrichtingsmaatregelen tegen oppervlakkige afspoeling’ uitgevoerd. Voor P en in mindere mate voor N vormt oppervlakkige afstroming een belangrijke route naar het oppervlaktewater. Dit project richt...

Droogteperioden zullen in de komende decennia wellicht frequenter optreden. Ook wordt een verdere stijging van de zeespiegel verwacht. Deze fenomenen betekenen voor de Zuidwestelijke Delta: meer invloed van droogte en zout op de binnendijkse natuur. In deze studie is onderzocht waar in de Zuidwestelijke Delta droogte en verzilting wellicht nu al kn...

Door klimaatverandering zal de beschikbaarheid van voldoende zoet water verminderen. Dit rapport gaat in op de vraag welke kansen er in verschillende regio’s zijn om overschot aan regenwater tijdelijk te conserveren in de bodem en in het regionaal oppervlaktewatersysteem om deze voorraad te kunnen benutten in tijden van watertekort. In kaartbeelden...

Op 1 november 2010 is NHI versie 2.1 (Nationaal Hydrologisch Instrumentarium, versie 2.1) opgeleverd. In de rapportage is aangegeven dat de grondwaterstanden onvoldoende aansluiten bij de grondwaterstandsmetingen. Naast significante afwijkingen in het absolute niveau (GLG en GHG) vertonen de gesimuleerde grondwaterstanden in voor zoetwateraanvoer r...

Er is relatief weinig kennis beschikbaar over het fenomeen oppervlakkige afstroming van water en de bijdrage aan de belasting van het oppervlaktewater. Daarom zijn drie proeflocaties ingericht op zandgrond in Noord-Limburg om te kunnen meten aan hoeveelheden, kwaliteit en frequentie van het voorkomen van oppervlakkige afvoer. De metingen zijn uitge...

Om de mogelijkheden voor meer flexibiliteit in het beheer van natuurgebieden te onderzoeken is een systeem ontworpen dat bestaat uit vijf stappen. Hierbij wordt het gebied geanalyseerd, een risico- en gevoeligheidsanalyse uitgevoerd, het beheer geanalyseerd, mogelijkheden voor flexibiliteit in beheer bepaald en tenslotte de kosteneffectiviteit van...

Veeteeltbedrijven kunnen de waterkwaliteit verbeteren door eenvoudige filtering van slootwater, waarmee verloren voedingstoffen kunnen worden teruggevangen. Zo zijn er meer voorbeelden te noemen van eenvoudige aanpassingen van erf, perceel en sloot die kosteneffectief bijdragen aan de gewenste waterkwaliteit. De deskundigendag is georganiseerd vanu...

Natuurmonumenten heeft Alterra gevraagd ruimtelijk in beeld te brengen in hoeverre haar natuurgebieden in laag Nederland nu en in de toekomst risico lopen door klimaatgedreven verzilting. Om deze vraag te kunnen beantwoorden is een generiek stroomschema ontwikkeld, waarmee kansen op, gevoeligheden voor en (daaruit voortvloeiend) risico’s van intern...

In dit onderzoek zijn de theoretische achtergrondconcentraties van stikstof en fosfor bepaald voor waterlichamen in de Wieringermeer op basis van water- en stoffenbalansen. Voor het opstellen van de balansen is een methodiek ontwikkeld die toepasbaar is voor stroomgebieden op verschillende schaalniveaus. Een aantal posten uit de waterbalans zijn go...

Het landbouwkundig grondgebruik in Nederlandse kustregio's wordt in toenemende mate geconfronteerd met verzilting. Over de urgentie en prognose van dit probleem bestaat structureel onduidelijkheid. Het zoetwaterbeheer dat voor de landbouw door twaalf kustnabije waterschappen in de loop van de decennia is ontwikkeld, is daarom geïnventariseerd, gera...

In opdracht van Waterschap Hunze en Aa’s heeft Alterra een analyse uitgevoerd van de meest kosteneffectieve maatregelen in het stroomgebied van de Hunze om de fosforbelasting verder terug te dringen. Hiervoor is een globale analyse uitgevoerd op stroomgebiedsniveau waarvoor gebruik is gemaakt van het instrumentarium dat voor de studie 'Ex-ante eval...

De systeemanalyse waar deze rapportage over gaat, probeert antwoorden te vinden op vragen als: hoe is een systeem opgebouwd?; wat zijn de diverse (hiërarchische) schaalniveaus en hoe is de samenhang tussen deze schaalniveaus?; wat zijn de onderdelen en wat zijn de kenmerken daarvan? En ten slotte hoe werkt het systeem (op diverse schaalniveaus)?

In dit onderzoek wordt de bijdrage van het mestbeleid en het regionale KRW-maatregelenpakket aan de realisatie van de beoogde nutriëntenconcentraties in het oppervlaktewater in beeld gebracht. Daarnaast wordt de (kosten)effectiviteit van aanvullende landbouwkundige maatregelen verkend. Daarmee wordt een stap gezet in het kwantificeren van nutriënte...

Om een ruimtelijk beeld te kunnen krijgen in de vorm van kaarten met informatie over het grondwaterstandsverloop is een karakterisering van tijdreeksgegevens van grondwaterstanden in kengetallen noodzakelijk. Hiervoor is in de jaren 60 van de vorige eeuw het systeem van grondwatertrappen (Gt) ontwikkeld. De Grondwatertrapinformatie staat vanouds op...

Alterra doet in opdracht van LNV onderzoek naar de effectiviteit van bemestingsvrije perceelsranden op de uitspoeling van stikstof en fosfaat naar het oppervlaktewater. Hiertoe zijn op vijf locaties proefopstellingen geïnstalleerd waar de kwaliteit van het water dat uit het perceel komt gemeten wordt. De proefopstelling bestaat uit twee 5 m brede b...

In the 19th and the first part of the 20th century large parts of the sandy area of The Netherlands were transformed from heath and woodland into agricultural areas. These areas were made suitable for agricultural use by significantly adapting the existing water systems (improving existing brooks, digging new watercourses, etc.). Adaptations will o...

De auteurs van dit artikel vinden dat een platform als de Commissie voor Hydrologisch Onderzoek (CHO) nuttig kan zijn om kennis uit te wisselen. Daarbij moet worden nagedacht hoe deze kennis voor langere tijd kan worden vastgehouden. Een belangrijk deel van de kennis die indertijd via de technische bijeenkomsten van de CHO is uitgewisseld en is vas...

In deze studie is onderzoek gedaan naar de veranderingen in de grondwaterstand en daarmee op de waterbeschikbaarheid in het landelijk gebied als gevolg van klimaatverandering. Hiervoor zijn klimaatrepresentatieve meteoreeksen afgeleid. Met tijdreeksmodellen zijn vervolgens grondwaterstandsreeksen berekend voor het huidige klimaat en toekomstige kli...

Het doel van het onderzoek is tweeledig: • Het in beeld brengen van probleemstoffen (nutriënten, zware metalen en bestrijdingsmiddelen) voor ca. 20 stroomgebieden binnen het beheersgebied van waterschap Peel en Maasvallei. • Het herleiden van die probleemstoffen naar de verschillende vormen van landbouwkundig grondgebruik.

Voor het beleidskader fosfaat van de Provincie Limburg zijn kaarten geproduceerd van Noord- en Midden-Limburg met de stroomgebieden, die prioriteit verdienen bij de aanpak van de fosfaatproblematiek op basis van de criteria oppervlaktewaterkwaliteit, natuur en verdroging, en risico van overstroming van daarvoor kwetsbare natuur. Van deze stroomgebi...

Dit onderzoek is gericht op het bepalen van de actuele grondwaterstandsituatie in de vorm van grondwatertrappen (Gt’s) voor natuurgebieden. Op deze manier geeft het onderzoek invulling aan een belangrijke bouwsteen die nodig is om aan te kunnen geven waar wordt voldaan aan de ecologische eisen en waar niet. Verschillende aspecten van de grondwaters...

Nederland was grotendeels landbouwkundig ingericht voor de komst van de computer en het hierop volgende digitale tijdperk. De inrichting vond plaats op basis van ervaring en later systeemkennis en analytische beschrijvingen van delen van het systeem. Het inrichten van Nederland is ongetwijfeld gepaard gegaan met vallen en opstaan. De komst van de c...

In H2O nummer 5 van 2008 stond een Platform-artikel van de hand van de heren Van der Gaast, Vroon en Massop over 'numerieke verdroging'. Hierop is in dit nummer een tweetal reacties geplaatst. Dit eerste artikel is een reactie op een reeks van artikelen van Van der Gaast et al over numerieke verdroging. Ondergetekenden zijn het eens met hun oordeel...

Naar aanleiding van de artikelen over numerieke verdroging verscheen onlangs in Stromingen een reactie over het gebruik van de drainage- en voedingsweerstand. In dat artikel geeft Kees Maas expliciet aan het niet eens te zijn met het door ondergetekenden gehanteerde voorbeeld dat een weerstandsbiedende laag in het bodemprofiel bij een freatische wi...

Onderzocht is in hoeverre de implementatie van de KRW via het mestbeleid en via het regionale KRW-maatregelenpakket bijdraagt aan de realisatie van de beoogde concentraties nutriënten in het oppervlaktewater. Daarnaast is verkend of aanvullende maatregelen tot een bijdrage aan de realisatie van deze normen kunnen bijdragen. Daartoe zijn de milieuef...

Voor het bepalen van de maatgevende afvoer van een gebied wordt veelal gebruik gemaakt van de bodemkaart met kennistabellen die 30 tot 40 jaar geleden zijn opgesteld. Veranderingen in de waterhuishouding hebben er toe geleid dat de maatgevende afvoer is veranderd. Voor het ontwerp van waterlopen en kunstwerken heeft het waterschap behoefte aan info...

In dit rapport is voor een drietal deelgebieden van de noord - zuid verbinding A50 onderzocht welke alternatieven er voor handen zijn om de snelweg wel naar 2x3 rijstroken uit te breiden, maar tegelijk de negatieve aspecten te minimaliseren. Het betreft het Beekdalviaduct, Doorwerthse Heide en Wolfheze. De uitkomsten van deze studie laten zien dat...

Naar aanleiding van het platformartikel 'Oorzaak en gevolg van numerieke verdroging' van Van der Gaast, Vroon en Massop in nummer 5 van 7 maart jl. is een reactie binnengekomen van Kiwa Water Research. In deze reactie betogen ondergetekenden dat zij in het aangedragen materiaal geen reden zien om aan te nemen dat iets systematisch is misgegaan bij...

Bij de modellering van de hydrologie van de bodem en het landgebruik in het NHI (Nationaal Hydrologisch Instrumentarium) is voortgebouwd op de hydrologie voor STONE 2.3. Bij STONE is Nederland landsdekkend gemodelleerd met behulp van een beperkt aantal (6405) plots. Een plot is een unieke combinatie van gewastypen, en geclassificeerde hydrologische...

In opdracht van een groot aantal waterpartners in Noord-Nederland (drinkwaterbedrijven, provincies, waterschappen, gemeenten en DLG) is het MIPWA project (Methodiekontwikkeling voor Interactieve Planvorming ten behoeve van WAterbeheer) uitgevoerd. Het doel van dit project was de ontwikkeling van een gedetailleerd, regionaal modelinstrumentarium ter...

De WB21-studie heeft geleid tot wateropgaven waarbij de trits vasthouden-bergen-afvoeren de voorkeursvolgorde geeft voor het reduceren van piekafvoeren. In het verleden is het watersysteem echter ook aangepast, wat invloed heeft gehad op de werking van het watersysteem. Om te kunnen leren uit het verleden is bij Alterra een onderzoek uitgevoerd waa...

Ter bepaling van de invloed van bemestingsvrije zones op de kwaliteit van het oppervlaktewater, zijn op vijf locaties proefopstellingen ingericht. De locatiekeuze is gebaseerd op de geohydrologische situatie en het bodemtype. Voor de locaties Zegveld, Lelystad, Loon op Zand, Winterswijk en Beltrum zijn de belangrijkste hydrologische en bodemkundige...

Bij het karakteriseren van de verdroging wordt onderscheid gemaakt in historische verdroging (grondwaterstandsdaling) en de bestuurlijke verdroging (vernattingsbehoefte). In dit artikel wordt verdroging gezien als een verlaging van de gemiddelde grondwaterstand, ongeacht de gebiedsfunctie. Om verdroging in te schatten wordt gebruik gemaakt van oude...

Voor evaluaties van het Mestbeleid is de hydrologie van het STONE-instrumentarium geactualiseerd. Het betreft aanpassing van de volgende invoerparameters: meteorologische gegevens, bodemfysische parameters, landgebruik, verdampings-eigenschappen, lekweerstanden en ontwateringsbasis. De koppeling tussen de 6405, met SWAP gemodelleerde, plotmodellen...

Voor de berekeningen met het STONE-instrumentarium voor de Evaluatie Mestbeleid is de hydrologie van de 6405 plots op een aantal punten aangepast ten opzichte van STONE 2.0. De effecten van deze veranderingen zijn geanalyseerd en beoordeeld. De belangrijkste conclusie is dat de veranderingen leiden tot een verbeterde hydrologie van een aantal plots...

De aanleg van vloeivelden voor zuivering van beekwater kan een bijdrage leveren aan verdrogingsbestrijding, piekafvoerreductie en voldoen aan KRW-doelstellingen. Voor het landgoed het Lankheet is de hydrologische en bodemchemische geschiktheid voor aanleg van moerasfilters onderzocht, op basis van bestaande gegevens en een beperkt veldonderzoek. De...

In deze studie is op basis van historische informatie de hydrologie van het stroomgebied van de Baaksche Beek met behulp van hydrologische modellen doorgerekend. Ook in het verleden hebben zich namelijk veranderingen voorgedaan, welke invloed hebben gehad op de werking van het watersysteem. Uit de vergelijking tussen de historische en de huidige si...

In dit artikel dient verdroging te worden gezien als een verlaging van de gemiddelde freatische grondwaterstand, ongeacht de toegekende functie. De verdroging als gevolg van een verlaging in de stand van het grondwater wordt momenteel veelal bepaald door oude grondwaterstandsinformatie, vooral uit kaarten, te vergelijken met recente meetgegevens in...

De kenmerken van het ontwateringsstelsel in Nederland zijn bepaald. Het betreft vooral de kleinere waterlopen, die veelal niet in beheer zijn bij waterschappen. Om de afmetingen van waterlopen landsdekkend in kaart te brengen is gebruik gemaakt van het waterlopenbestand volgens de Top10-vektor

Dit plan van aanpak en monitoring van maatregelen tegen fosfaatbelasting van het oppervlaktewater in het landelijk gebied zal worden gebruikt voor het proefproject Fosfaatpilot Noord- en Midden- Limburg, dat de Dienst Landelijk Gebied uitvoert in het kader van de Reconstructie van de Zandgebieden. Een gebiedsdiagnose is ontwikkeld en uitgevoerd om...

In dit onderzoek, dat is uitgevoerd binnen het BO Cluster Vitaal Landelijk Gebied, Thema Water van LNV, wordt aandacht besteed aan de procesmatige kant en de grootte van de intreeweerstanden. Kort wordt stilgestaan bij de theorie, processen, definitie, samenstelling en herkomst van het slootbodemmateriaal. Bij het eigenlijke onderzoek zijn gegevens...

Onderzoek van de Commissie Waterbeheer 21e Eeuw (WB21) heeft o.a. geresulteerd in een wateropgave. In dit onderzoek is een methode ontwikkeld waarmee inzicht kan worden verkregen in de hydrologische variabelen van gebieden in Nederland. De methode kan een basis vormen voor het in beeld krijgen van de effecten van waterhuishoudkundige maatregelen en...

Het neerslagoverschot is van grote invloed op de door het STONE-instrumentarium berekende N- en P-belasting van grond- en oppervlaktewater. Naar de hiervoor meest bepalende processen neerslag en verdamping, zoals die voor STONE 2.1 als randvoorwaarden worden opgelegd of worden berekend, is een beperkte gevoeligheidsanalyse uitgevoerd. Daaruit volgt...

De basis voor het bepalen van de grondwatertrap zijn gemeten grondwaterstanden op peilbuislocaties. Deze informatie wordt getransformeerd naar een GHG en GLG die vervolgens gebruikt worden bij Gt-karteringen, modelkalibraties en validaties. Doordat de buislocaties de basis vormen voor veel studies is het van belang inzicht te hebben in de nauwkeuri...

Het verloop van de grondwaterstand wordt van oudsher gekarakteriseerd door middel van een grondwatertrap (Gt), die de fluctuatie en het niveau van de grondwaterstand weergeeft. In het kader van het programma Waternood is men gebruik gaan maken van het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR). Een belangrijk onderdeel binnen de Waternoodsyst...

In opdracht van waterschap Peel en Maasvallei is een onderzoek uitgevoerd naar de geohydrologische eigenschappen van het topsysteem. Het waterschap gebruikt deze informatie bij de beoordeling en advisering ten behoeve van infiltratievoorzieningen. Voor de beoordeling van deze voorziening zijn de doorlatendheid en de dikte van de deklaag van belang...

Historisch Waterbeheer heeft als doel om inzicht te geven in de werking van historische watersystemen en de veranderingen die daarin hebben plaatsgevonden. Inzicht hierin is bruikbaar voor introductie, herstel en reconstructie van historische watersystemen. Allereerst is een definitiestudie uitgevoerd, waarbij het begrip is gedefinieerd, vervolgens...

Voor de droogtestudie Nederland, uitgevoerd door RIZA, is de huidige freatische grondwaterstand gekarakteriseerd op basis van een groot aantal peilbuizen, aangevuld met gerichte veldopnames. De resultaten van deze studie geven aan dat het ook mogelijk is om met behulp van karteerbare kenmerken (en eenvoudige methodiek) een gedetailleerde grondwater...