Alkan Soyak

Marmara University · Department of Economics

“...Adam Smith, hayatının son on üç yılını Majestelerinin İskoçya Gümrük Müdürü olarak geçirdi. Smith’in idari görevlerini ehliyetle yerine getirmiş olduğu söylenir. Entelektüel etkinliğinin büyük bölümünü serbest ticaret ve iktisadi ilişkilere devlet müdahalesinin asgariye indirilmesini destekleyen argümanlar üretmeye hasretmiş bir insanın, böyle...

Neoliberal hareket gerek bazı kurumlardan aldığı, gerekse Neoklasik İktisadın kuramsal olarak sağlamış olduğu destekle dünya çapında yayılma olanağı bulmaktadır. Serbest piyasanın erdemlerinin ön plana çıkarılmaya çalışıldığı ve bu yapılırken de Dünya Bankası ve IMF gibi kuruluşlar güdümünde gelişmekte olan ülkelere (GOÜ) önemli yardım ve çok taraf...

GİRİŞ Bu makalenin amacı Pink Floyd'un Animals (1977) albümünün politik ekonomi açısından içeriğini analiz etmek ve vermeye çalıştığı mesajları anlamaktır. Bu analiz yapılırken; çalışmanın ana eksenini albümdeki şarkılar belirleyecek, grubun kendi kişisel gelişim tarihi, albümün yayınlandığı yıllarda İngiltere'de yaşanan sosyoekonomik ve politik ge...

Aslında ekonomide yaşanılan bugünleri tahmin etmek için iktisatçı olmaya bile gerek yoktur. AKP iktidarının ekonomiden dış politikaya kadar içi boş özgüvene dayalı icraatlarını görmeyi engelleyen ideolojik peçeyi gözlerinden kaldırabilen ve basit bakkal hesabı yapabilen hemen herkes, Türkiye ekonomisinin son dönemde yaşanan gelişmeler ışığında bir...

Bilişim teknolojileri ve internetin her geçen gün daha da yaygınlaşması, gelişen dijital teknolojilerin hayatımızın her alanında yarattığı kolaylıkların ve seçim opsiyonlarının giderek artması, şirketlerin müşteri kazanma yolunda büyük bir rekabete girmelerine yol açmıştır. Internetin ve dijital teknolojilerin yapısı gereği bu rekabet artık çok yoğ...

In this study, the main characteristics of the process up to Industry 4.0 will be explained with the help of technological transformations that happened in the various stages of the industrialization. Turkey’s position will be determined in terms of these revolutions and finally the topic of Industry 4.0 will be focused. The example of Germany c...

Özellikle ülkeye çektiği doğrudan yabancı yatırımlar ve yüksek teknolojiye dayalı ihracat performansının etkisiyle 1990'lı yılların başından 2007 yılına kadar olağanüstü bir büyüme yaşayan İrlanda ekonomisi, 2008 sonrasında yaşanan finansal krizle ciddi bir gerileme sürecine girmiş; IMF ve AB gibi kuruluşlardan yardım talep etmek durumunda kalmıştı...

Cari açığı daraltmak için AKP hükümetinin uyguladığı büyüme hızını düşürücü kısa vadeli önlemler sonuç vermeye başladı. 2012 yılının son günlerinde çeyrek dönemlik büyüme hızları, geçen yılın büyüme hızlarına göre daha düşük çıktı. Büyüme oranlarında görece yaşanan bu düşüşler, 2012 yılı boyunca bir önceki yıla göre cari açığın da daralmasına yol a...

ÖNSÖZ 1970’lerde yaşanan iktisadi krizlerin etkisiyle dünya kapitalizminin son derece derin bir yeniden yapılanma sürecine girdiğini söyleyebiliriz. Özellikle son yirmi yıldan bu yana etkilerini çok daha belirgin bir şekilde hissetmeye başladığımız küreselleşme süreci, aslında bu yeniden yapılanmanın yansımalarını içinde taşımaktadır. Teknolojik ge...

Ulus Gazetesi'ndeki Krizalit isimli kosesinde haftalik yazilar yazan Alkan Soyak; ekonomiden politikaya, muzikten sinemaya kadar genis bir yelpazede kaleme aldigi makalelerini bu kitapta topladi. 2010 ve 2011 yillarinda Ulus'ta yayinlanan, cogu elestirel tarzdaki "ekonomi-politik" yazilarindan olusan ve zaman zaman da "deneme" ve "siir"lerle suslen...

Teknoloji ve Yenilik İktisadı'nın kurucularından Chris Freeman ve Luc Soete Türkçeye "Yenilik İktisadı" olarak çevrilen başyapıtlarda şu saptamayı yapıyorlar: "Birçok iktisatçı için teknolojik değişmenin değerlendirilmesi, iktisadi gerçekten kopuk bir bilmecedir. Bunun başlıca nedeni, geleneksel iktisat çerçevesinde teknolojinin, örneğin iktisadi...

Geçtiğimiz günlerde Milliyet Gazetesi’nde yayımlanan bir haber ilgi alanım gereği özellikle dikkatimi çekti. Türkiye’nin önde gelen sermaye gruplarından Sabancı Holding’in, son dönemlerin yükselen eylemi olan “açılım” kervanına katılarak, Doğu ve Güneydoğu’da “teknolojik açılım” yapacağının müjdesi veriliyordu bu haberde. Haberin başlığı ise oldukç...

“Türkiye’de 1930’lu yıllarda gündeme gelen devletçi iktisat politikalarının ve uygulamaya konan Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı’nın (BBYSP) önemini kavrayabilmek için, öncelikle genç Cumhuriyet’in kuruluşundan 1929 Büyük Dünya Krizi’ne kadar geçen sürecin sosyoekonomik yapısını kısaca özetlemek gerekir.

Türkiye’de kitle turizminin geliştirilmesine yönelik politikaların temelleri, planlı kalkınma döneminin başlangıcına kadar gitmektedir. Bununla birlikte Akdeniz ve Ege Bölgeleri ilk defa İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972) döneminde, yabancılara yönelik kitle turizminin teşvik edilmesi ve geliştirilmesinde öncelikli bölgeler içerisinde yer...

"Krizalit...tırtılın kendi çevresine ördüğü koza içindeki devinimsiz, kelebeğe ya da böceğe dönüşme evresindeki durumu... Bir süre sonra krizalit çatlar, ıslak bir ortamda içinden kısa kanatlı bir kelebek doğar.” Nihayet elinizdeki bu kitapla birlikte “kelebeğin doğma vakti” geldi. Bazen gündemin belirlediği ama çoğu zaman da gündemden bağımsız ola...

Implementation of structural adjustment policies in Developing Countries (DCs) signifies a rupture from the development, modernisation and industrialisation policies which were under state’s control, contrary to the industrialised states’ experiences. Even though the intensity and extension of the state intervention vary, the very rupture engendere...

Implementation of structural adjustment policies in Developing Countries (DCs) signifies a rupture from the development, modernisation and industrialisation policies which were under state’s control, contrary to the industrialised states’ experiences. Even though the intensity and extension of the state intervention vary, the very rupture engendere...

Bu çalışmanın amacı teknoekonomi politikaları ışığında, Türkiye’de ulusal yenilik sisteminin etkin çalışması adına “Ar-Ge etkinliği ve insan faktörü” açısından mevcut durumu tespit etmek ve bu yapının dönüştürülebilmesi için çözüm önerileri sunmaktır. Bu amaçla çalışmada; öncelikle yenilik (inovasyon) kavramı üzerinde durulacak, yenilik sürecinde s...

30 Haziran 2006 tarihli CBT’ de yayınlanan “Teknoloji Endekslerinden Süzülen İktisadi Gerçekler”1 başlıklı makalemde, IMF ve Dünya Bankası gibi finansal kurumların Türkiye gibi ülkelere dayattığı yapısal uyum programlarıyla, bilim-teknolojiye dayalı ulusal kalkınma ve büyüme politikaları uygulanması konusunda set çekerek, küresel sermayenin “yüksel...

Giriş IMF-Dünya Bankası güdümlü ve "faiz-kur-borsa üçgenine dayalı" ekonomi politikalarını tercih eden "özelleştirmeci" siyasi iktidarın ve onun alkışçısı bir grup iktisatçının son dönemlerde ağızlarından düşürmedikleri bir söylem var: "Doğrudan yabancı sermaye yatırımları gelecek, bütün sosyo-ekonomik sorunlarımız çözülecek!" Gerçekten böyle mi? D...

Sivil toplum örgütleri cenneti olan ABD’de, Yeni Demokratlarõn şemsiye organizasyonu niteliğini taşõyan ve siyasi literatürde “Üçüncü Yol” olarak bilinen görüşü benimsemiş, “Third Way Foundation Inc, (Progressive Foundation) isimli güçlü bir kuruluş söz konusu. “The Progressive Policy Institute” (PPI) ise Third Way Foundation’õn projesi olarak 1989...

Hafızam beni yanıltmıyorsa, 2003 Ekim'iydi. Cumhuriyet'in 80. yılı münasebetiyle bazõ kamu kurumları çeşitli sloganlar üretiyordu. İşte tam da o günlerde DPT'nin (Devlet Planlama Teşkilatı) web sitesinde bir retorik yayınladı: "Eğer planınız yoksa başkalarının planlarının bir parçası olursunuz!".

Son günlerde, Türkiye'de kritik kabul edilen birçok sektörün yanı sıra, özellikle tekstil ve turizm sektörlerinin önde gelen temsilcilerinden, malum gerekçelerle, yakınma seslerinin yükselmeye başladığını görüyoruz. Sesi güçlü olanın işini yürüttüğü böylesi sistemlerde, mevcut durumu garip karşılamamak gerekiyor. Ancak, dünyada yaşanan sosyoekonomi...

En genel anlamıyla fikri mülkiyet koruması, fikri çaba ve zekânın ürünlerini devlet otoritesiyle korumayı amaçlayan ve yaratıcılarına ürünlerini belirli bir süre kullanma ayrıcalığı tanıyan hakları içermektedir. Gelişmiş Batı toplumlarında bu hakları korumaya yönelik kurumsal nitelikli arayışların tarihsel kökenlerini 14 ve 15. Yüzyıla kadar götürm...

Geçtiğimiz aylarda Radikal Gazetesi'nde DPT'nin AB Hazırlığı başlıklı bir haber yayınlandı 1. Bu haberde, AB'nin 2007–2013 mali bütçe döneminde aday ülkelere ayıracağı 15 milyar Euro'luk kaynağın 9 milyar Euro'luk kısmını hedefleyen Hükümet'in, Devlet Planlama Teşkilatı'nı hareketlendirdiği ve Teşkilatın çalışmalarını hızlandırdığı belirtiliyordu....

Generally, “industrial policy” can be defined as government interventions to promote industrial development beyond what would be realized by free market conditions. In the globalisation processes, physical-resource-based industries are declining, while high-tech industries and services are fastly increasing. In the new techno-economic paradigm base...

Çalışmada küreselleşme sürecini hem yönlendiren, hem de bu süreçten destek alan IMF ve Dünya Bankasının yapısal uyum programlarıyla, bu programları uygulayan ülkelerde daha da derinleşen yoksulluk olgusu arasında nasıl bir ilişki olduğu ortaya konacak; bu programların koşullarının yoksullukla bağlantılı sonuçları çeşitli ülkelerin deneyimleriyle el...

IMF ve Dünya Bankası, özellikle 1980'lerden sonra gelişmekte olan birçok ülkede kendi tasarladığı ekonomi politikalarını dayatma şansı bulmuştur. Uygulatılan bu politikaların özünde liberalleştirme, özelleştirme, para ve maliye politikalarında kontrol gücünün bazı uluslar üstü kurumlara devredilmesi, yani kısaca ulus devletin ekonomideki kalkınmacı...

IMF-World Bank’s economic policies have been more closely applied in many developing economies since 1980’s. Particularly, the practics of liberalization and privatization have been insisted by those institutions to many countries in the globalization process. Therefore national development plannig has lost its place in the increasingly globalized...

IMF-World Bank's economic policies have been more closely applied in many developing economies since 1980's. Particularly, the practics of liberalization and privatization have been insisted by those institutions to many countries in the globalization process. Therefore national development plannig has lost its place in the increasingly globalized...

Since the neoclassical economics dominants in the literature, its scientific power can be possible sanctify by Nobel prizes. So it’s a normal process that the Nobel prizes reflect the new trends in economics. When the causal relationship between powerfull of orthodoxy and nobel prizes in economics turns over, an interesting case study occurs. The m...

IMF’s policies through to the World Economy have been changed in the globalization processes. Those policies have been applied in transition economies such as Russia, Bulgaria, Romania, Azerbaijan since the begining of 1990's. Particularly Azerbaijan, an attraction center for the foreign capitals because of its rich oil rezerves, is the interesting...

Since the neoclassical economics dominants in the literature, its scientific power can be possible sanctify by Nobel prizes. So it’s a normal process that the Nobel prizes reflect the new trends in economics. When the causal relationship between powerfull of orthodoxy and nobel prizes in economics turns over, an interesting case study occurs. The m...

IMF’s policies through to the World Economy have been changed in the globalization processes. Those policies have been applied in transition economies such as Russia, Bulgaria, Romania, Azerbaijan since the begining of 1990's. Particularly Azerbaijan, an attraction center for the foreign capitals because of its rich oil rezerves, is the interesting...

Since the neoclassical economics dominants in the literature, its scientific power can be possible sanctify by Nobel prizes. So it’s a normal process that the Nobel prizes reflect the new trends in economics. When the causal relationship between powerfull of orthodoxy and nobel prizes in economics turns over, an interesting case study occurs. The m...

Hani serbest piyasa ekonomisi koşullarında iktisadi kaynakların optimum kullanımı söz konusu olurdu? Optimum kullanım; rezerv suyun bugün tüketilmesine mukabil boşa akan su kaynaklarının ihmal edilmesi anlamına mı geliyor? Yoksa siyaset-büyük sermaye-piyasa ekonomisi üçgeninde bu sektördeki kaynak dağılımı sorunu, çıkar ilişkileri doğrultusunda...

Some developing economies (especially East Asian Countries) have long imitated western technology. It means that these economies adopted an imitative attitude to new industrial technologies with regard to technology policies. Some changes recently have occurred. Asian economies such as South Korea and Taiwan begin to become fast innovators. Since t...

K. Marx teknolojik gelişmenin iktisadi dinamiklerini açıklayan ilk düşünür olmamakla beraber, kendisi ve takipçileri teknolojinin gelişimi ile özel olarak ilgilenmişlerdir. Bazı Marxistler, teknolojik değişimi toplumsal dönüşümün oluşmasında bağımsız bir değişken olarak yorumlamasından dolayı Marx'ın kendisini "Teknolojik determinist" olarak nitele...

Telekomünikasyon sektörünün, iktisadi gelişmenin kritik bir unsuru olarak kabul edilmesinin bazı gerekçeleri vardır. Teknolojik gelişme, iktisadi gelişmenin temel unsurlarından biri olarak kabul edildiğinde, 1950 ve 1960'lı yıllarda montaj hattı ve kitle üretim teknolojilerinin kullanımıyla elde edilen önemli verimlilik kazançlarının, günümüz tekno...

Türkiye'de 1960'lı yılların başından 1970'li yılların sonuna kadar, ekonomik gelişmenin planla yönlendirildiği bir dönem yaşanmıştır. Bu dönemin yoğunlaşan iktisadi krizin de etkisiyle 1970'lerin sonlarına doğru nitelik itibariyle sona erdiği söylenebilir. Derinleşen iktisadi ve sosyopolitik kriz sonucunda 1970'lerin sonundan itibaren planlama bir...

The debates surrounding privatization have generally focused on comparison of the productivity performances of public and private firms in different countries on the bases of quantitative methods. The main purpose of this paper is to draw attention to a very important repercussion of foreign ownership through privatization that is the changing natu...

"24 Ocak Kararları ve Sendikalar", Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, ss510-511.

"Verimlilik ve Sendikalar", Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi’, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, III. cilt, 473-475

"Özelleştirme Karşıtı İşçi ve Sendika Eylemleri", Türkiye Sendikacılık AnsiklopedisiTürkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, 2. cilt

1950'li ve 1960'lı yıllarda montaj hattı ve kitle üretim teknolojilerinin kullanımıyla elde edilen verimlilik artışları 1970'lerde giderek azalmaya başladı. 1970'li yıllar boyunca endüstriyel teknolojinin gelişimi Fordizm adı verilen enerji ve ucuz hammadde-yoğun kitle üretim sistemlerinden post-fordizm olarak adlandırılan bilgisayar kontrollü ve i...

Economic Crises and IMF's Economic Policies : The Reflections on a Quarterly Publication of IMF and World Bank "Finance and Development" Since the beginning of the economic crises in the capitalist system, the causes of the crises have been particularly important issue for many economists. Many economists have analysed the dynamics of the crises fr...

Since the beginning of the economic crises in the capitalist system, the causes of the crises have been particularly important issue for many economists. Many economists have analysed the dynamics of the crises from the different theoretical perspectives such as Marxist, Neo-classical and Keynesian. This study aims to draw attention to another aspe...

LSER VE KAPİTALİZM Alkan SOYAK Bir pazar günü, Radikal İKİ'de yayınlanan " Ülsere Çare Var " 1 başlıklı yazıyı hem ülserden yıllarca muzdarip ve dolayısıyla bu hastalığın tedavisindeki yöntemleri yakından takip eden bir ülser hastası, hem de bir iktisatçı gözüyle okuma fırsatı buldum. Yazıdan edindiğim bilgiye göre, bugünlerde ülsere karşı sınırlı...

Uluslararası işbölümü, teknolojik gelişme alanında da kendini göstermektedir. Gelişmiş kapitalist ülkeler bu işbölümü çerçevesinde endüstriyel alanda yaşanan rekabetin üst sıralarında olabilmek için yeni teknolojiler geliştirmek ve yeni teknoloji üretimi bağlamında Ar_Ge’ye kaynak ayırmak durumundadır. Azgelişmiş ülkeler ise (AGÜ) gelişmiş ülkelerl...

Teknoloji, teknolojik gelişme ve AGÜ'lerin teknolojik yeteneği üzerine iktisat yazınında önemli tartışmalar söz konusudur. Genelde azgelişmiş ülkelere yönelik olarak firma ve sektör bazında yapılan ampirik çalışmalar, bu ülkelerde önemli bir teknolojik yetenek birikiminin varlığını ortaya çıkarmaktadır. Türkiye' de ise teknolojik yeteneğe yönelik ç...

The nature o f technologlcal capability accumulation in a manufacturing firm (or country) depends on manyfactors such as the chosen technology, the fim i 's own effort to process its technology (R&D), the sources ofits technology (local orforeign channels) and environment (specialized technological agents, govem m ents, universities, etc.) Our pape...

Privatization: ls The Problem Solely Efficiency? lt's seen that the debates on privatization usually focus on efficiency. Since the effects of privatization in general is analyzed as the problem of efficiency at micro level, the effects of foreign ownership resulted from privatization on technological capability and the nature of R and D activities...

Özellikle 1960'lı yıllarda kamu sektörünün, iktisadi büyümenin ve sosyopolitik dengenin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak ortaya çıkması, birçok ulusal ekonomide devlet müdahalesinin meşruluk kazanması ve hızla yayılmasına zemin hazırlamıştır. 1970'lere gelindiğinde ise temel iktisadi bunalımın etkisiyle birlikte kamu sektörünün iktisadi büyüme...