Ada Leman

• Master of Science
• research entomologist at Wageningen University & Research

Larvae of many hoverfly species (Diptera: Syrphidae) are efficient aphid predators, while the adults feed on pollen and nectar. Strawberry crops can be infested by several aphid species, such as the strawberry aphid Chaetosiphon fragaefolii (Cockerell) and the potato aphid Macrosiphum euphorbiae (Thomas), both of which can cause economic damage. Pr...

Generalist predators are increasingly used in biological pest control for greenhouse crops, as they control multiple pests and persist in crops even when prey is scarce. However, some of these predators may cause plant damage due to their omnivorous feeding behaviour. In many European regions, the omnivorous predator Nesidiocoris tenuis (Reuter) (H...

Generalist predators belonging to Dicyphini (Hemiptera: Miridae) play an important role in pest control in vegetable crops. Temperature is one the most important factors affecting their efficacy as biological control agents (BCAs) and a better understanding of temperature effects can help to select the best performing species for certain climatic c...

Dicyphus bolivari Lindberg and Dicyphus errans (Wolff) (Hemiptera: Miridae) are naturally widespread in many crops with low-pesticide pressure, where they prey upon several arthropods, including the tomato pinworm Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). However, their efficacy as biological control agents (BCAs) of this pest needs furth...

The poinsettia thrips Echinothrips americanus Morgan is a relatively new pest that has spread rapidly worldwide and causes serious damage in both vegetable and ornamental plants. In this study, we investigated if and how effective this pest can be controlled in gerbera by the omnivorous predator Macrolophus pygmaeus (Rambur). Because herbivores on...

Echinothrips americanus Morgan is not a new pest in European horticulture. It has been an upcoming problem since 1993. But over the last decade, with the wider implementation of integrated pest management in ornamentals, reports of feeding damages caused by Echinothrips are increasing. Problems are particularly reported in roses, gerberas, bouvardi...

The poinsettia thrips, Echinothrips americanus Morgan, is an upcoming pest in greenhouse crops, causing serious damage in various vegetable and ornamental crops through extensive foliage feeding. We assessed which stages of E. americanus are attacked and killed by the phytoseiid predatory mites Amblyseius swirskii (Athias-Henriot), Amblydromalus li...

NL De citruswolluis, Panococcus citri, is een hardnekkige en toenemende plaag in de sierteelt onder glas. In dit onderzoek is gekeken of de bestrijding van wolluis met sluipwespen verbeterd kan worden door de levensduur te verlengen met suikers. Het bijvoeren van sluipwespen met suikers (een mix van glucose, sucrose en fructose) verlengde de levens...

As every grower knows, thrips are a huge problem in ornamentals grown under glass. The usual suspect is the Californian thrips, a species with a strong preference for flowers. But in recent years another polyphagous thrips has been increasingly raising its head: Echinothrips americanus. Without timely intervention, this typical leaf-dwelling thrips...

Supplying predators with alternative food can have short-term positive effects on prey densities through predator satiation (functional response) and long-term negative effects through increases of predator populations (numerical response). In biological control, alternative food sources for predators are normally supplied on the crop plants; using...

The diversity of prey and food sources in crops has a major effect on biological pest control by generalist predators. In this study, we tested if and how supplemental prey or food affects the control of the citrus mealybug Planococcus citri (Risso) by larvae of the green lacewing Chrysoperla lucasina (Lacroix). The larvae of this predator are the...

Dat trips een enorm probleem is in de sierteelt onder glas is geen nieuws meer. In de meeste gevallen gaat het dan om de Californische trips, een soort met een sterke voorkeur voor bloemen. De laatste jaren duikt er steeds vaker een andere polyfage trips op, de Echinothrips americanus. Deze typische bladbewonende trips kan in sierteeltgewassen zoal...

Wol-, en schildluis zijn een toenemend probleem in de sierteelt onder glas. Niet alleen het aantal bedrijven met besmetting neemt toe, ook de bestrijding wordt steeds moeilijker. In dit rapport wordt verslag gedaan van verschillende onderzoeksactiviteiten die gericht waren op de bestrijding en detectie van wol- en schildluis. Al het onderzoek met w...

In dit onderzoek is gekeken naar nieuwe mogelijkheden voor bestrijding van wittevlieg in de sierteelt onder glas met omnivore roofwantsen en geuren. Naast de bekende Macrolophus pygmaeus zijn voor deze studie 4 nieuwe soorten roofwantsen verzameld, namelijk Dicyphus errans, Dicyphus eckerleini, Dicyphus maroccanus en Dicyphus tamaninii. Deze zijn b...

Supplemental food sources to support natural enemies in crops are increasingly being tested and used. This is particularly interesting for generalist predators that can reproduce on these food sources. However, a potential risk for pest control could occur when herbivores also benefit from supplemental food sources. In order to optimize biological...

The citrus mealybug Planococcus citri (Risso) is a major pest species in ornamental crops in greenhouses. The decreased use of broad-spectrum pesticides seems to be related to an increase of mealybug infested greenhouses. Biological control with specific parasitoids and predatory beetles is not always effective and often considered as too expensive...

The efficacy of twenty-two strains of entomopatogenic fungi, isolated from natural outbreaks and also from commercial products (Lecanicillium (Verticillium) lecanii (Zimm.) Zare & Gams, Lecanicillium longisporum (Petch) Zare & W. Gams, Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill, Metarhizium brunneum (anisopliae) (Metschn.) Sorokin, Isaria fumosorosea W...

Secundaire plantenstoffen, zoals essentiële oliën, hebben het vermogen om te interfereren met het selectieproces van een geschikte waardplant door een plaaginsect. In het eerste gedeelte van dit verslag worden de resultaten beschreven van laboratorium- en kasproeven waarin een aantal mogelijk afwerende plantenstoffen zijn getest tegen Californische...

De citruswolluis, Planococcus citri, is een hardnekkige en toenemende plaag in de sierteelt onder glas. In dit onderzoek is gekeken of de bestrijding van wolluis met sluipwespen verbeterd kan worden door de levensduur te verlengen met suikers. Het bijvoeren van sluipwespen met suikers (een mix van glucose, sucrose en fructose) verlengde de levensdu...

De wolluis is een oud, maar toenemend probleem in rozen en potplanten. Wie het beestje eenmaal op het bedrijf heeft, komt er moeilijk vanaf. Onderzoekers zetten in op een beter werkend systeem om de wolluis op een geïntegreerde manier te kunnen bestrijden.

Rouwmuggen zijn zeer algemeen in kassen, en meestal talrijker dan de typische plaag-insecten. De meeste soorten voeden zich met schimmels en met organisch materiaal, en zijn onschadelijke voor planten. Enkele soorten kunnen schadelijk zijn in zaaibedden, aan stekmateriaal en aan jonge planten. Veel breedwerkende insecticiden hebben een effect op de...

Referaat Sinds begin 2000 is citruswolluis, Planococcus citri (Risso), een van de belangrijkste plagen geworden in de rozenteelt onder glas. Telers kiezen voor een meer geïntegreerde aanpak om andere plagen onder controle te houden en stoppen met het reguliere gebruik van breedwerkende middelen. Hierdoor krijgen wolluizen meer kans om zich te ontwi...

Er worden veel spontaan optredende roofmijtsoorten gevonden in de winterperiode in gerberakassen. Onbekend is of deze roofmijten een rol spelen in de bestrijding van weekhuidmijten. Als ze effectief zijn zou het vroegtijdig stimuleren van hun aanwezigheid interessant kunnen zijn in de beheersing van weekhuidmijten. Ze worden nu vaak in november-dec...

De bestrijding van ziekten en plagen in roos is uitermate complex. Op veel bedrijven zijn er bijna continu verschillende plagen en ziekten aanwezig waar moeilijk van af te komen is. Het daarom noodzakelijk om het totale complex van gewas, ziekten, plagen en natuurlijke vijanden als één dynamisch ecosysteem te zien waarin alles direct of indirect op...

De fruitspintmijt, Panonychus ulmi, en citrusspintmijt, Panonychus citri, kunnen schade aanrichten in verschillende sierteeltgewassen. Deze mijten worden niet bestreden met de bekende spintroofmijt Phytoseiulus persimlis . In dit onderzoek werden vier soorten roofmijten getest tegen Panonychyus-mijten, namelijk Amblyseius andersoni , Amblyseius red...

In de sierteelt treden de laatste tien jaren problemen op met muggenlarven van het geslacht Lyprauta, die men in de wandelgangen“potworm”heeft gedoopt. Deze muggen worden tot de familie van de langhoornmuggen gerekend. Veel onderzoekers beschouwen de larven van Lyprauta spp. als predatoren van rouwmuggen. Hun larven veroorzaken desondanks problemen...

In dit project is gekeken naar de bestrijdingsmogelijkheden van de rozenschildluis Aulacaspis rosae met insecticiden en met natuurlijke vijanden. Daarnaast werd de ontwikkeling van de plaag in de praktijk nauwkeurig vervolgd. Bij telers zijn twee spontaan optredende sluipwespen gevonden: Arrhenophagus chionaspidis en Adelencyrtus aulacaspidis. Gede...

Bij bloemmisvorming zonder weekhuidmijten zijn, bij nader onderzoek, in de meeste gevallen in dit project toch weekhuidmijten gevonden. De enige uitzondering gaf ook op het gewas duidelijk afwijkende symptomen. Bij enkele monsters kan trips als oorzaak niet worden uitgesloten. Weekhuidmijten worden waarschijnlijk bij onderzoek en scouten vaak over...

In potgrond en andere teeltsubstraten komen allerlei muggenlarven voor. Het meest talrijk zijn rouwmuglarven. In phalaenopsis en andere potorchideeën treden de laatste tien jaar problemen op met een andere type muggenlarven van het geslacht Lyprauta, die men in de wandelgangen ‘potwormen’ noemt. De schade in phalaenopsis door deze muggenlarven bedr...

Referaat Momenteel worden wolluizen vaak biologisch bestreden in binnentuinen van kantoren, zwembaden, dierentuinen en kassen bij botanische tuinen. De resultaten van biologische bestrijding zijn voor deze toepassingsgebieden over het algemeen goed, maar dit geldt niet voor commerciële productie in kassen. In commerciele productiekassen zijn enkele...

De californische trips Frankliniella occidentalis (Pergande) van de familie van de Thripidae komt oorspronkelijk uit de westkust van Californië (Bryan & Smith, 1956). Haar introductie in Europa dateert van 1984. In de glastuinbouw is californische trips, één van de belangrijkste plagen. Ze vormt het belangrijkste struikelblok voor de verdere uitbre...

Predatory bugs (Anthocorids) and predatory mites (Phytoseiids) are the most effective beneficials against thrips. If predatory bugs have low affinity to the rose crop, there is a series of predatory mites which is suitable for this crop, including Amblyseius swirskii, Euseius ovalis, Typhlodromalus limonicus, Amblyseius degenerans, Amblyseius ander...

Working Group “Integrated Control in Protected crops, Temperate Climate”. Preceedings of the Meeting at Sutton Scotney (United Kingdom), 18 – 22 September, 2011. Editor: Irene Vänninen. ISBN 978-92-9067-245-6 [VIII + 198 pp.].

Working Group “Integrated Control in Protected crops, Temperate Climate”. Preceedings of the Meeting at Sutton Scotney (United Kingdom), 18 – 22 September, 2011. Editor: Irene Vänninen. ISBN 978-92-9067-245-6 [VIII + 198 pp.].

Rouwmuggen zijn zeer algemeen in kassen, en meestal talrijker dan de typische plaag-insecten. De meeste soorten voeden zich met schimmels en met organisch materiaal, en zijn onschadelijke voor planten. Enkele soorten kunnen schadelijk zijn in zaaibedden, aan stekmateriaal en aan jonge planten. Veel breedwerkende insecticiden hebben een effect op de...

De laatste jaren is tabakswittevlieg, Bemisia tabaci, een oprukkend probleem in poinsettia en wordt kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, een steeds belangrijkere plaag in de sierteelt. De roofkever Delphastus catalinae kon in dit project geen haarden elimineren. Onderzocht zou moeten worden hoe de handhaving van de predator gestimuleerd kan wo...

Referaat Negen roofmijtsoorten werden getest tegen Tarsonemus violae (Schaarschmidt) en de begoniamijt Polyphagotarsonemus latus (Banks) op gerbera’s in experimentele en commerciele kassen. Amblyseius cucumeris, Amblyseius swirskii, Typhlodromips montdorensis en Amblyseius andersoni bleken de beste vaardigheden te hebben om weekhuidmijten te bestri...

In de glastuinbouw vormen wittevliegen een oprukkend probleem. Naast de bekende kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, wordt ook tabakswittevlieg, Bemisia tabaci, steeds belangrijker. In de vruchtgroenteteelten wordt veel gebruik gemaakt van natuurlijke vijanden: de roofwants Macrolophus caliginosus en de sluipwespen Encarsia formosa en Eretmoce...

Echinothrips americanus is geen nieuwe plaag voor de Nederlandse glastuinbouw. Ze komt al sinds 1993 voor. De laatste jaren neemt het probleem in de sierteelt echter toe, vaak als gevolg van de groeiende toepassing van geïntegreerde bestrijding. Met name in roos, gerbera, bouvardia en potplanten wordt schade door Echinothrips gemeld. Bij die laatst...

Verschillende soorten muggenlarven kunnen een plaag vormen in de sierteelt. Ze leven op of in de bodem en in rottende plantenresten. Daar voeden ze zich voornamelijk met dood organisch materiaal en de schimmels die daarop groeien. Sommige soorten doen schade door aan jonge wortels en zachte plantendelen te eten. In de sierteelt treden de laatste ja...

Problemen met schildluis treden de laatste jaren vaker op door het wegvallen van breedwerkende bestrijdingsmiddelen. In Nederlandse kassen is schildluis traditioneel een probleem op cymbidium, maar momenteel meldt men ook vaak Aulacaspis rosae (Bouché, 1933) op roos. Chemische bestrijding van schildluis is per definitie moeilijk, doordat het insect...

Weekhuidmijten zijn een toenemende plaag in teelten onder glas. Sinds 2006 worden veel schadegevallen gemeld, voornamelijk in gerbera's met geïntegreerde gewasbescherming. Deze minuscule mijten vermeerderen zich extreem snel en worden vrijwel nooit gevonden voordat ernstig schade is aangericht. Op verzoek van Strateeg van LTO Groeiservice en met fi...

Op verzoek van de werkgroep Strateeg van LTO Groeiservice en met financiering van het Productschap Tuinbouw begon Wageningen UR Glastuinbouw in mei 2005 met een onderzoek aan cicaden in kassen. De voorkomende soorten werden geïnventariseerd, en mogelijkhedenvoor zowel biologsiche als chemische bestrijding werden onderzocht. Vijf soorten uit de fami...

Sinds 1987 wordt op meerdere sierteeltbedrijven en op een groeiend aantal groentebedrijven onder glas tabakswittevlieg, Bemisia tabaci (Gennadius) aangetroffen. De soort zorgt voor onrust in de tuinbouw omdat ze een groot aantal virusziekten kan overbrengen en wordt beschouwd als moeilijker te bestrijden dan kaswittevlieg. In pionsettia veroorzaakt...

In veel gewassen wordt regelmatig gezwaveld om meeldauw te voorkomen. Zwavel kan echter schadelijk zijn voor biologische bestrijders. Op verzoek van de werkgroep Strateeg van LTO Groeiservice en met financiering van het Productschap Tuinbouw begon Wageningen UR Glastuinbouw eind 2006 met een onderzoek aan het effect van zwavel op een aantal natuurl...