Figure - uploaded by Aneta Sobotka
Content may be subject to copyright.
Source publication
Publikacja opisuje zmiany w sieci szkół podstawowych dokonane w latach 2007–2012 przez gminy oraz pozostałe organy prowadzące. Przedmiotem analiz jest zamykanie i otwieranie szkół, zmiana organu prowadzącego szkoły, zmiana złożoności (filie, szkoły samodzielne, zespoły szkół) oraz zmia-na stopnia organizacji (prowadzone klasy w szkołach podstawowyc...
Citations
... These in turn gave huge economic profits only to their beneficiaries. First, there was the process of mindless transformation of the school network (Herczyński, Sobotka 2014), creating only one type of lower secondary school (gimnazjum), instead of structural differentiation of this type of institutions in terms of mental potential, cultural capital, level of aspirations, and abilities of children and young people, and in 2017, devoid of any scientific reasons, a chaotic retreat, which strengthened in some students their feeling of powerlessness, helplessness, and experiencing learning failures. This must have resulted in students' negative resistance to school education, and thus also to teachers. ...
In the analysis of the macropolitics of the educational authorities, the author proves that public school teachers find themselves in a situation of a trap that has various faces. During the first years of the political transformation, they experienced the right to professional autonomy and received decent remuneration. They were trusted and respected by politicians for the creative liberation of school education and of institution management from the arrogance and orthodox pressure of the ruling party of the times of real socialism, and together with the systematically regained state power over them, which, as in People’s Poland, systematically since the mid-1990s were reduced them to the level of the precariat and the education and upbringing of young generations enslaved by ideology. We get a picture of the teacher’s state of deformation from freedom to its loss in the fumes of the pretence of care of successive educational authorities for the education of children and youth.
... The number and access to the SGI in Poland is relatively low (Bański, 2015;Kamińska, 2015;Heffner, 2017), and after 1989 it deteriorated even further, especially in rural areas (Petryszyn, 2006;Herczyński & Sobotka, 2014). The analysis covering the period 1988-2020, however, revealed that there were no large-scale changes in the number of the analysed SGI facilities (Tabs. ...
Changes in the services of general interest (SGI) of peripheral locations in the depopulating mountainous areas in Poland,
in the context of their socio-economic transformation over the period 1988–2020, are discussed in this contribution. A total
of 13 SGI of different importance, scope and purpose, both social and economic, were analysed in the study (e.g. basic health
centres, libraries, pharmacies, post offices, primary schools). The institutions were categorised according to the target
groups of beneficiaries: residents and tourists. The research was mainly based on the analysis of statistical data using basic
statistical methods. This research revealed that the SGI has been declining in quantitative terms, particularly in rural
areas, and the service facilities have become concentrated mainly in towns and in some villages with tourist infrastructure.
In general, access to SGI in rural areas has become more difficult with exceptions for settlements with developed tourist
functions. The number of and access to SGI is largely related to the number of inhabitants of a given settlement, its location,
and the development of the tourist functions there.
... The immediately adjacent to themdid numbers of children in certain age groups increase (Herczyński and Sobotka, 2014). More detailed information on the spatial differentiation of this process is as provided in the next section. ...
The aim of the research has been to portray spatial differentiation of the process of school closures in rural areas of Poland, as well as to identify causes, and the effects of the closures on the socio-economic functioning of communities and local governments. To achieve that, desk research was first applied, with data used to classify Poland’s gminas (local-authority areas), in line with changes in numbers of pupils and schools. In the next step, in-depth interviews with gmina authorities and inhabitants were conducted, to allow intentionally-selected case studies to be considered further. It emerged that the main reasons for around 3300 Polish schools to close over the 2000-2016 period were declining fertility plus migration, combining to reduce numbers of primary-school pupils. Economic reasons were cited as the direct cause of school closures in the countryside. Both the negative and positive effects of closing rural schools in various groups were found.
... Moroń 2014). Wysokie koszty realizacji zadań oświatowych i brak perspektyw na zmianę sytuacji gmin w przyszłości są czynnikami wymuszającymi dokonywanie zmian w sieci szkolnej (Herczyński, Sobotka 2014;Dziemianowicz-Bąk, Dzierzgowski 2014;Bajerski 2014;Bajerski, Błaszczyk 2015;Kołomycew, Kotarba 2018). ...
... przekazanie bez umowy, co w praktyce oznaczało formalną likwidację szkoły, po uprzednim zapewnieniu mieszkańców, że na jej bazie będzie funkcjonowała szkoła ze zmienionym organem prowadzącym (por. Herczyński, Sobotka 2014;Dziemianowicz-Bąk, Dzierzgowski 2014). ...
Artykuł podejmuje problem obsadzania mandatów bez głosowania w wyborach do
rad gmin w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców. W stosunku do wyborów z 2014 r. liczba takich przypadków wzrosła w 2018 r. o 77%. Wydaje się, że obowiązujące prawo wyborcze, w szczególności art. 418 § 1 (podział gmin na jednomandatowe okręgi wyborcze), art. 434 § 1 i 2 (zasady organizacji wyborów w przypadku zgłoszenia liczby kandydatów równej liczbie mandatów do obsadzenia) i art. 478 § 2 (tryb zgłaszania kandydatów na wójta lub burmistrza) Kodeksu wyborczego, w połączeniu z uwarunkowaniami lokalnej rywalizacji wyborczej, może sprzyjać powstawaniu zjawiska niekonkurencyjnych wyborów, które skutkują m.in. spadkiem frekwencji wyborczej.
(The paper deals with the issue of filling seats without voting in elections to councils in municipalities with up to 20,000 inhabitants. In comparison to the local elections held in 2014, the number of such cases increased by 77% in the 2018 elections. It appears that the applicable election law, in particular Article 418 § 1 (the division of municipalities into single-seat constituencies), Article 434 § 1 and 2 (the election organisation rules applicable when the number of candidates equals the number of available seats), and Article 478 § 2 (the procedure for proposing candidates for the position of municipal leader or town mayor) of the Electoral Code, combined with the conditions determining local electoral competition, may facilitate the occurrence of the phenomenon of non-competitive elections that results, among other things, in low voter turnout.)
... The improvement in school results, e.g. in PISA studies, has been observed (especially in reading and interpretation, and in mathematics, the 4 th and the 6 th rank respectively), although in 2015 the results were lower than in 2012. The early school leaving rate is very low in Poland -according to a research, 2.5-3.5% pupils resigned from educational career in the recent years, in the population aged 18-24 the number of education and training dropouts was one of the lowest in the European Union -above 5% in 2016 (Herczyński, Sobotka 2014;Plichta 2017: 166). ...
The paper focuses on child care as a way of investing in children. It does not
address issues related to financial investments. The aim of the paper is to use the
available empirical studies in order to analyse mothers’ employment consequences for their children’s development. Relying on the literature, I aspire to answer the
following question: Does mothers’ employment have negative consequences for
children’s development?
... Honest! (M/II/W) 14 We hit the wall. We knew that if we did not start to work, we would not create the association...well ... there will be no job for us (teachers). ...
... In accordance with the applicable law to establish an association, it was necessary to collect at least 15 founding members.14 The interview with the mayor of the one of examined municipalities in Mazowieckie province.15 ...
The article focuses on the implementation of educational tasks in rural and urban-rural municipalities in Poland. For several years education policy has been one of the key problems of the Polish municipalities due to constantly growing costs of educational tasks. This problem particularly affects small municipalities in which education absorbs most of their budgets and which limits development opportunities of municipalities in other fields. The article presents one of possible forms of local education policy rationalization, which is the transfer of educational tasks to non-public stakeholders, with particular emphasis on social organizations. In the article, the author analyzes the most engaging form of stakeholders’ participation in education policy, which is recognized as an example of co-production of public services. Thus, the concept of co-production constitutes the theoretical framework of the article.
... Jej podział dla poszczególnych jednostek terytorialnych dokonywany jest na podsta- wie algorytmu uwzględniającego szereg parametrów 4 , wśród których kluczową rolę odgrywa liczba uczniów pobierających naukę w szkołach na terenie JST. Spadek licz- by uczniów skutkuje niższą subwencją, z której można pokryć coraz mniejszą część ponoszonych przez JST wydatków[Herczyński, Sobotka 2014, s. 88]. W 2006 r. w Polsce w szkołach podstawowych uczyło się 2 484 891 uczniów. ...
... W toku badań empirycznych zweryfikowano, że przebieg procesów racjonalizacyjnych -jak określa się zmiany w sieci szkół -przybiera różne formy, w zależności od sytuacji ekonomicznej danej jednostki terytorialnej, uwarunkowań demograficznych, modelu sprawowania władzy przez decydentów, a także aktywności i zdolności mobilizacyjnych społeczności lokalnej (por. Herczyński, Sobotka 2014;Dziemianowicz-Bąk, Dzierzgowski 2014: 11-12). Likwidacja szkół, będąca jednym z kluczowych problemów polityki oświatowej ostatnich lat, jest najbardziej drastyczną formą racjonalizacji działań w dziedzinie oświaty. ...
Celem artykułu jest opis procesów aktywizacji społeczności lokalnej w obliczu likwidacji szkół na obszarach wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem tych, których efektem była formalizacja działań i powołanie stowarzyszeń prowadzących szkoły. Autorka koncentruje się na uwarunkowaniach procesów aktywizacji społecznej, wskazując na istotną rolę władz lokalnych (organów wykonawczych) oraz nauczycieli, jako liderów lokalnej mobilizacji. Bazując na wynikach badań jakościowych prowadzonych w wybranych gminach wiejskich, wskazuje na trzy modele aktywizacji prowadzącej do powstania oddolnych stowarzyszeń prowadzących szkoły. Dwa ze zidentyfikowanych rozwiązań mają charakter kooperatywny, oparty na współpracy władz lokalnych i społeczności lokalnej. Jeden zaś niekooperatywny, w przypadku którego władze gminy nie wspierały społeczności lokalnych w tworzeniu oddolnych stowarzyszeń, które podjęłyby się prowadzenia szkół. W tym przypadku aktywizacja społeczności lokalnej i powstanie stowarzyszenia były rezultatem braku akceptacji społeczności dla decyzji władz gminy. Ramy teoretyczne artykułu wyznacza koncepcja współrządzenia na poziomie lokalnym (local governance), zakładająca aktywny udział podmiotów niepublicznych w procesach realizacji zadań publicznych. Ponadto autorka dokonuje przeglądu definicji aktywności społecznej i partycypacji publicznej. W artykule wykorzystane zostały wyniki z badań empirycznych prowadzonych w formie wywiadów półustrukturyzowanych wśród 60 interesariuszy lokalnej polityki oświatowej oraz danych zastanych (GUS). W badaniu wykorzystano takie metody jak analiza literatury przedmiotu oraz metoda porównawcza.
... Due to independent decisions of municipalities, the organisational model of the gymnasium, which reformers most wanted to avoid has become the most frequent one. Only 6% of gymnasiums operate in school complexes with upper secondary schools 4 , while the number of autonomous gymnasiums has decreased (Herczyński and Sobotka, 2014). The development of various types of gymnasiums means that Polish gymnasium students attend institutions that differ organisationally, e.g. in the age range of the students at school (7-16, 13-16, 13-19), the number of educational thresholds they pass while at school (1 or 2), and the age at which the first educational threshold is crossed (13 or 16). ...
... However, the number of such classes must have been large, since in September 2003, the number of gymnasiums reported to the Central Statistical Office of Poland suddenly increased by over 300 in comparison to the previous year (in rural areas, an increase by 8.7% during one year was reported). These organisational changes, consisting of the "disclosure" of off-site branches, the separation from their parent gymnasiums, and the establishment as separate schools led to a constant increase of the number of gymnasiums, despite the decreasing number of their students (Herczyński and Sobotka, 2014). ...
... In voivodships where education curators are less inclined to approve such complexes, more autonomous gymnasiums may operate. The analysis of changes in the network of gymnasiums (Herczyński and Sobotka, 2014) shows that in 2007-2012, Establishing an autonomous gymnasium in a municipality with a small concentration of students requires organising a system of transporting children to school. However, the efficient provision of transportation largely depends on the local network of roads, their density and quality. ...
In 1999, as a result of reforms of the education system, a new type of lower secondary school, called gymnasium, was introduced in Poland. The main objectives of introducing the gymnasium were to equalize the educational opportunities of rural youth, improve the level of education and extend general education by one year. The reformers envisioned gymnasiums as an autonomous school, located in new, well-equipped buildings, or as schools functioning alongside existing secondary schools. After 16 years of operation, four structural models of gymnasiums evolved: autonomous gymnasium, aggregate gymnasium in a complex with a primary school, gymnasium in a complex with a primary school having the same catchment area, and gymnasium with upper secondary school. The article investigates the differences in the organisational characteristics for each model of gymnasium, educational outcomes from different types of school, and their geographic distribution. Results show that even though gymnasiums in a complex with an upper secondary school attain on average the best results on the gymnasium completion exam, the highest scores in teaching effectiveness are achieved by gymnasiums in complexes with a primary school having the same catchment area.
... Do kształtowania sieci szkolnych przez lata podchodzono w sposób niezwykle techniczny, starając się znaleźć optymalne rozmieszczenie placówek w przestrzeni kraju, uwzględniające takie parametry, jak liczba uczniów w szkole czy odległość szkoły od miejsca zamieszkania. W ostatnich latach problematyka sieci szkolnej jest coraz częściej podejmowana przez badaczy z różnych dziedzin-geografów, socjologów, ekonomistów i pedagogów (Gil i Semczuk, 2015;Guzik, 2003;Bajerski, 2012;Bajerski i Błaszczyk 2015;Dziemianowicz-Bąk i Dzierzgowski, 2014;Herczyński i Sobotka, 2014;Jeżowski, 2012;Kloc, 2012;Kopeć, 2013;Sobotka, 2012;Uryga, 2013). W przeciwieństwie do starszych opracowań, wiele współczesnych publikacji dotyczy zmian sieci szkół w konkretnych gminach-ich przyczyn i konsekwencji dla lokalnego systemu oświatowego oraz funkcji, jaką pełnią lokalne społeczności w kształtowaniu sieci szkół. ...
Wprowadzone w 1999 r. gimnazja miały służyć wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci z terenów wiejskich. Jednym z założeń reformy było stworzenie dużych, samodzielnych i dobrze wyposażonych gimnazjów, w których wspólnie uczyliby się absolwenci wszystkich szkół podstawowych z terenu gminy. Po kilkunastu latach funkcjonowania gimnazja pod względem organizacyjnym bardzo się zróżnicowały – w niektórych gminach, zgodnie z założeniami reformatorów, ciągle funkcjonują duże i samodzielne gimnazja, jednak w części gmin bardzo małe gimnazja działają w zespole ze szkołą podstawową, gdzie uczniowie przez dzie-więć lat nie zmieniają kolegów, nauczycieli i środowiska. Na podstawie ośmiu studiów przypadku gmin wiejskich pokazano w artykule proces kształtowania sieci gimnazjów w pierwszych latach reformy systemu szkolnego. Próbowano zrozumieć, jakie czynniki zadecydowały o wytworzeniu się tych dwóch modeli gimnazjum. Przedstawione studia przypadku pokazują, że sieć szkolna jest nie tyle wynikiem realizacji planów tworzenia sieci szkolnej przez władze lokalne, ile raczej wynikiem gry pomiędzy lokalnymi władzami a lokalnymi społecznościami.
